Vinh và nhục là một cặp phạm trù đối đương rất rõ. Trên đời, bất cứ ai cũng muốn bản thân mình, gia đình dòng họ mình, Tổ quốc mình vẻ vang, vinh quang rực rỡ, tiếng thơm vang dội đời đời.
Không một người nào lại muốn bản thân, gia đình, dòng họ chịu nhục. Đó là một điều tất yếu.
Trước đây vài ngàn năm, đất nước ta bị thống trị, dân ta phải làm nô lệ cho bọn phương Bắc và phương Tây, bị đánh đập, tra tấn dã man. Thật là nhục nhã.
Dân ta đã rửa cái nhục đó bằng máu xương, sinh mạng của biết bao nhiêu người trong mấy chục năm trường. Vinh quang đã về với dân tộc và xứ sở.
Đó là phạm vi to lớn của quốc gia đại sự, còn về phạm vi cá nhân thì sao?
Cách đây khoảng ba bốn trăm năm, danh nhân Nguyễn Công Trứ làm quan to, cầm quân đi đánh giặc, làm doanh điền sứ, mở rộng hai hạt Kim Sơn và Tiền Hải ở Ninh Bình và Thái Bình. Vinh quang rạng rỡ. Khi làm đại tướng vì một sự vu cáo oan sai nào đó bị triều đình giáng chức làm lính. Ông nói: khi tôi làm tướng, tôi không lấy đó làm vinh thì khi tôi làm lính, tôi không lấy đó làm nhục.
Ở Nguyễn Công Trứ không có nhục, ông làm việc vì dân, vì nước chứ không phải là một tham quan ô lại, nhũng nhiễu, bòn rút của người nghèo mà bị cách chức.
Trong cuộc kháng chiến giành độc lập, biết bao chiến sĩ, những người hoạt động vì chính nghĩa đã bị bọn cướp nước bắt tra tấn tù đày. Họ chịu hi sinh để đổi lấy vinh quang cho Tổ quốc, cho dân tộc. Họ được tôn vinh, tiếng thơm muôn thuở
Trong kháng chiến chín năm, một vị cán bộ quân nhu ăn xén, ăn bớt quân trang của chiến sĩ, bị tố cáo, Bác Hồ đã kí vào bán án tử hình. Cái chết đó là cái chết nhục nhã.
Thời gian bao cấp và gần đây, những kẻ ăn trên ngồi trước, lãnh đạo thôn xã, quận huyện hay cao hơn, trước khi được ngồi vào cái ghế được đề bạt, chắc chắn họ đã được kiểm tra lí lịch chặt chẽ. Chắc trong trắng lắm mới được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Nhất định họ lấy đó làm vinh. Nhưng khi dựa vào thế lực của cái ghế ấy, dựa vào địa vị có trong tay, họ làm điều sai trái, tham nhũng, hối lộ, ăn trên xương máu của nhân dân... bị pháp luật tra tay vào còng, ra trước vành móng ngựa, bị tước Đảng tịch, hình ảnh của họ bị đăng tải trên báo, họ có cho là NHỤC không?
Than ôi! Trên đường danh lợi vinh liền nhục! DANH mà đi với CÔNG thì vẻ vang, DANH mà đi với LỢI thì nhục đã rõ. Tiếng xấu còn truyền con cháu đời sau. Làm sao và lấy gì để rửa?
