Văn mẫu lớp 8: Lễ hội đâm trâu của đồng bào dân tộc M Nông- NOONG

Lễ hội đâm trâu gọi là “Tâp Rờpu pơ Pră”, thường tổ chức tập thể dưới sự đề xướng của già làng, tộc trưởng và sự hưởng ứng của làng buôn. Nhưng có lẽ hội đâm trâu mà thân chủ là những bếp ăn khá giả có phước lộc như được mùa, dựng vợ gả chồng cho con, hay thoát qua cơn bệnh hiểm nghèo nhờ lời thề van vái với thần linh. Nhưng cho dù thân chủ là cá nhân đi nữa, thì lễ hội cũng tiến hành theo đúng thủ tục chung và mọi người đều giúp công, góp sức, coi như lễ hội chung và là niềm tự hào của cả làng.

Trước hết là sân lẻ, được tổ chức đơn giản nhưng trang nghiêm ngay giữa sân làng. Trung tâm là một cột trụ Bơ - lang, trồng bằng cây gòn rừng vững chắc, đề’ cột trâu làm lễ vật cúng Giàng (gọi chung các vị thần linh) và tông tổ. Mặt trước trụ Bơ - lang là cổng chào, với hai cây trụ bằng hai cây gỗ vông cao mút đầu người. Mặt sau trụ Bơ - lang là cây nêu lồ ô cao bảy thước. Trên ngọn nêu treo con chim Kring (phượng hoàng đất) bằng gỗ vong chạm trố’ đầu đỏ, mỏ vàng đang dang cánh tung bay giữa trời. Theo truyền thuyết, chim Kring là biểu tượng của dân tộc, không thể thiếu trong các ngày lễ hội. Dưới hàm Kring là những lá phướn làm bằng nan tre nhuộm đủ màu đầu trâu, gạo, muối và máu trâu.

Khi mọi việc đã chuẩn bị tươm tất, dân làng thực hiện các nghi thức do thủ tục ông bà đế lại. Trước tiên là lệ “Hao Pră”. Cụ trưởng tộc chít khăn đỏ, mình quân khô' chàm, tay cầm kèn Ổ - lét, một thứ kèn chỉ dùng trong các ngày lễ hội. Tộc trưởng vừa đi vừa thổi kèn qua một lượt khắp nương rẫy, đế mời các vị thần linh tổ tiên về chứng giám lòng thành kính của dân làng, con cháu. Tiếp theo là lễ “vớt nét” tức chào đón khách mời từ các làng lân cận đến dự lễ hội. Bằng cử chỉ giao tiếp lịch sự và râ't dân dã, người làng trân trọng mời khách hút những điếu thuôc lá được vâ'n bằng lá trâm bầu. Chủ khách vui vẻ vào cuộc, lễ đâm trâu bắt đầu.

Tộc trưởng làm loa hú vang, tiếp theo là tiêng hú hưởng ứng của dân làng, vọng vào vách núi, tạo thành một âm vang rền cả góc rừng. Một chàng trai lực lưỡng, cũng khô' chàm, khăn đỏ múa tít thanh kiếm sáng loáng trong tay, mở đường vào sân lễ. Theo sau là một già làng vào hàng “thượng võ” trong thị tộc, tay cầm chiếc mác bén nhọn, múa trên đầu ba vòng rồi bất thình lình hét lên một tiếng, ngọn mác phóng nghe một tiếng “phựt” đúng vào giữa hai xương sườn nách trái, đâm thẳng vào tim con trâu đang cột ở trụ cây Bơ - lang. Con trâu rông lên một tiếng, giẫy giụa. Người thanh niên quay lại chém liền hai nhát vào nhượng hai chân sau con trâu. Nó quỵ xuống bất lực, miệng thở phì phọp rồi gục hẳn.

Công đoạn tiếp theo là của già làng. Ông ta lách nghiêng lưỡi mác, một ống nứa nhỏ vọt thọc vào tim trâu, máu trâu theo ống nứa chảy ra. Dân làng hứng đầy từng chiếc ô đồng và dâng lên miệng các chóe rượu đã chuẩn bị sẵn. Họ vái thần linh, các giàng núi, rừng, nước... phò hộ cho dân làng mạnh tay khỏe chân, con ma lánh xa, điều rủi đi, điều may đến, mùa lúa mới bội thu, gia súc, gia cầm đầy đàn... Tiếp đến tộc trưởng dùng cây bông được chuốt bằng tre nứa chấm vào ô máu trâu vạch lên cây nêu. Các vị côi cả trong làng làm theo. Họ vạch máu trâu lên cửa nhà, vựa lúa, dân bếp, chiêng đồng, tô chóe trong nhà và vạch lên bàn chân khách mời, coi như chúc phúc điều lành.

Đên đây, coi như mọi nghi thức của lễ hội tiến hành xong. Trong lúc dân làng mổ trâu, nướng thịt và làm canh, thì các bậc côi cả phân ngôi thứ mời nhau rượu cần. Phong tục người M’nông có câu “xa biêng hơm, dô rơ - hôm lay”, có nghĩa là “ăn cơm chỉ để no, uống rượu mới mập, khỏe”. Rượu mới quan trọng, nên thịt trâu chỉ đãi một lần, nhưng rượu cần uống thâu đêm và có lúc kéo dài 2, 3 ngày chưa dứt. Đối với các chàng trai, cô gái lễ hội đâm trâu là một dịp tót để mượn tiếng “dờn môi” tỏ tình, tìm người bạn đời trăm năm.

Dân tộc H’nong có nhiều bộ tộc, có tên gọi và tiếng nói khác nhau như M’nông Pré ở vùng ĐăkMil, M’nông Piết ở vùng Đakđam. Đak Huýt. M’nông Bih, êga ở vùng buôn Trap. Noong ở vùng Đaklung - Đồng bào nấu canh trong ông lồ ô, khi canh chín, nếm chừng một muỗng máu trâu để ba năm trên dàn bếp vào, dùng cây thụt lên thụt xuống cho canh nhuyễn, gọi là canh thụt.

BÀI CÙNG NHÓM
Đã phát hiện trình chặn quảng cáo AdBlock
Trang web này phụ thuộc vào doanh thu từ số lần hiển thị quảng cáo để tồn tại. Vui lòng tắt trình chặn quảng cáo của bạn hoặc tạm dừng tính năng chặn quảng cáo cho trang web này.