HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
Giây phút bừng sáng lí tưởng cách mạng là của Tố Hữu, nhưng cảm nhận vẻ đẹp của giây phút đó ở mỗi người có thể không giống nhau, và đó là điều bình thường trong tiếp nhận văn học. Chỉ có điều, sự cảm nhận đó phải xuất phát từ hình ảnh và ngôn ngữ của khổ thơ, qua đó mà thấy được vẻ đẹp về nội dung ý nghĩa cũng như về nghệ thuật biểu hiện (dĩ nhiên, hai vẻ đẹp này gắn bó máu thịt với nhau trong hình tượng thơ). Cần suy ngẫm để tìm ra nét mới mẻ của vẻ đẹp đó và có thể so sánh với vẻ đẹp của giây phút bừng sáng lí tưởng của những nhà thơ khác.
BÀI VĂN THAM KHẢO
Giây phút đẹp nhất đời người là giây phút bừng sáng lí tưởng. Đó là kỉ niệm không thể nào quên. Với các nhà thơ, giây phút đó đem đến cho họ những rung động thẩm mĩ để tạo ra hình tượng thơ đẹp. Và chúng ta đã có một hình tượng thơ như thế của người thanh niên cộng sản trẻ tuổi Tố Hữu khi anh được đứng trong hàng ngũ của Đảng năm 1938:
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim...
Khổ thơ này từ lâu đã trở thành tiếng lòng thân thuộc của thế hệ trẻ nước ta trong việc tìm đến với lí tưởng cách mạng chính vì nó là tiếng nói chân thành từ đáy lòng người thanh niên trẻ tuổi Tố Hữu trong cái giây phút bừng sáng lí tưởng cách mạng. Đó là cái giây phút thiêng liêng nhất, đẹp nhất trong cuộc đời cách mạng cũng như cuộc đời thơ của Tố Hữu. Giây phút ấy vừa chói chang diệu kì: Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ - Mặt trời chân lí chói qua tim lại vừa xanh tươi như một khu vườn đậm hương sắc và rộn tiếng chim... Niềm vui sướng, say mê khi bắt đầu gặp lí tưởng của nhà thơ được biểu hiện trong những từ ngữ chỉ sắc độ (sắc thái và mức độ) của tình cảm: bừng nắng hạ, chói qua tim rất đậm hương, rộn tiếng chim.
Tất cả đều mãnh liệt, say mê (ở đây là "say lí tưởng"), và niềm vui khi bắt gặp lí tưởng của nhà thơ thật tràn đầy, viên mãn. Với Tố Hữu, lí tưởng ấy có cái đẹp của "mặt trời chân lí" lại có cái xanh tươi rạo rực của cuộc sống con người khiến thi nhân vừa có cảm giác chói chang trước một vầng ánh sáng diệu kì lại vừa cảm thấy tâm hồn dịu mát như một vườn cây hoa trái sum sê... Và đó mới đúng là bản chất của lí tưởng cộng sản đã làm người thanh niên 18 tuổi ấy say mê, ngây ngất trước một điều kì diệu:
Mặt trời chân lí chói qua tim
Không phải "mặt trời chân lí" chói qua óc mà qua tim: lí tưởng ấy có ý nghĩa với cả người chiến sĩ Tố Hữu và nhà thơ Tố Hữu; bởi khi nó đã "chói qua tim" thì có nghĩa là nó đã lay động đến phần sâu xa nhất của con người, làm bừng sáng con người và ở lại mãi mãi trong con người ấy. Tác động tới "trái tim" của nhà thơ, điều ấy nói lên lí tưởng cộng sản là một lí tưởng nhân văn, nhân bản, gần gũi con người, đem lại hạnh phúc cho con người, được con người đón nhận - mà ở đây là đón nhận bằng "trái tim", bằng cả tấm lòng thiết tha và tự nguyện.
Hình ảnh "mặt trời chân lí chói qua tim" là một sáng tạo mới mẻ và có chiều sâu của Tố Hữu trong thơ trữ tình cách mạng Việt Nam lúc bấy giờ. Thời ấy thơ ca cách mạng còn dùng những hình ảnh ước lệ như "cửa độc lập", "đèn tự do", "hòn máu nóng", "chiêu hồn nước",... thì Tố Hữu đã sử dụng hình thức thơ mới để tạo ra tiếng nói mới cho thơ ca cách mạng. Và hình ảnh trên đây trong Từ ấy là một đóng góp có ý nghĩa làm cho thơ trữ tình cách mạng có hình thức hiện đạị và giàu sức hấp dẫn đối với tuổi trẻ. Câu thơ "mặt trời chân lí chói qua tim" của Tố Hữu, vì thế, đã có sức sống lâu bền trong lòng thế hệ trẻ trải qua bảy thập kỉ từ 1938 đến nay và chắc sẽ còn đi mãi với họ trong hành trình đến với lí tưởng cách mạng của Đảng, của dân tộc trong bước đường đi lên của đất nước.
Đẹp biết bao những giây phút bừng sáng lí tưởng trong cuộc đời cách mạng đã đem đến cho tuổi trẻ những câu thơ có sức rung động lòng người mạnh mẽ đến thế!
