Tôn Trung Sơn được bầu làm Tổng lý của Hội. Ông đề ra ba chủ nghĩa: Dân tộc, Dân quyền, Dân sinh ư Tam Dân chủ nghĩa ư làm phương châm hoạt động của Đồng minh Hội. Phong trào cách mạng Trung Quốc từ đó tiến mạnh hơn trước. Các cuộc khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền quy mô ở các tỉnh miền Nam Trung Quốc ngày càng lan rộng và đến ngày 10/10/1911, khởi nghĩa Vũ Xương thắng lợi, cách mạng Tân Hợi thành công, đạp đổ chế độ phong kiến hàng nghìn năm thống trị Trung Quốc | 66 NGHIÊN cứu TRUNG Quốc số 6 65 - 2005 TÔN TRUNG SƠN VỚI Vlậ NAM CHUƠNG THÂU I Tôn Trung Sơn còn có tên là Tôn Văn Tôn Dật Tiên người huyện Hương Sơn nay là Trung Sơn tỉnh Quảng Đông. Ông là nhà cách mạng dân chủ vĩ đại của Trung Quốc. Sốm giác ngộ tư tưởng dân tộc - dân chủ nên sau khi tốt nghiệp trường Y khoa Bác Tế Quảng Châu ông đã dấn thân vào con đường hoạt động cách mạng cứu dân cứu nưốc. Năm 1894 ông thành lập Hưng Trung Hội ở Honolulu Hawai đề ra cương lĩnh Đánh đuổi Mãn Thanh khôi phục Trung Hoa thành lập Chính phủ liên hiệp thu hút nhiều nhân sĩ và thanh niên Trung Quốc yêu nưốc tham gia quyên góp kinh phí mua sắm vũ khí chuẩn bị các cuộc khởi nghĩa Quảng Châu 1895 Huệ Châu 1898 định kết hợp vối phong trào phản đế của Nghĩa Hòa Đoàn ở miền Bắc nhưng đã không thành công ông lại phải lưu vong ra nưốc ngoài. Năm 1905 Hưng Trung Hội của Tôn Trung Sơn Hoa Hưng Hội của Hoàng Hưng tức Hoàng Khắc Cường cùng vối các Hội đảng cách mạng khác họp tại Tokyo Nhật Bản lập ra một chính đảng cách mạng thống nhất lấy tên Trung Quốc Cách mạng Đong minh Hội gọi tắt là Đồng minh Hội đề ra cương lĩnh hành động là Đánh đuổổi Mãn Thanh khôi phục Trung Hoa thành lập Dân quốc bình quân địa quyền . Tôn Trung Sơn được bầu làm Tổ ng lý của Hội. Ông đề ra ba chủ nghĩa Dân tộc Dân quyền Dân sinh - Tam Dân chủ nghĩa - làm phương châm hoạt động của Đong minh Hội. Phong trào cách mạng Trung Quốc từ đó tiến mạnh hơn trưốc. Các cuộc khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền quy mô ở các tỉnh miền Nam Trung Quốc ngày càng lan rộng và đến ngày 10-10-1911 khởi nghĩa Vũ Xương thắng lợi cách mạng Tân Hợi thành công đạp đổ chế độ phong kiến hàng nghìn năm thống trị Trung Quốc. Chính phủ Dân quốc lâm thời ra đời do Tôn Trung Sơn làm Tổng thống thủ đô đặt tại Nam Kinh. Nhưng chẳng bao lâu sau mọi thành quả cách mạng lại bị rơi vào tay bọn quân phiệt phản động Viên Thế Khải. Tôn Trung Sơn lại phải trải qua một chặng đường đấu tranh mối đầygian lao khổ ải. Năm 1912 ông cải tổ Đồng minh Hội thành Quốc .
