Mỗi tế bào trong cơ thể của một sinh vật đa bào đều nhận trọn vẹn một bộ nhiễm sắc thể, một bản sao của ADN trong tế bào ban đầu mà từ đó sinh vật phát triển. Các trình tự nucleotid của ADN nầy chứa đựng toàn bộ thông tin di truyền, đó chính là cơ sở của tiến hóa tế bào. | KIEÅM SOAÙT BIEÅU HIEÄN GENE 1. Operon lac 2. Operon trp 3. Ñieàu hoøa dòch maõ ôû tieàn haïch 4. Kieåm soaùt bieåu hieän gene chaân haïch 5. Söï nhaän bieát protein-DNA 6. YÙ nghóa cuûa söï bieåu hieän gene 1. Operon lac Khi ta uoáng söõa (coù lactose), E. coli nhanh choùng taïo boä ba enzyme duøng lactose, do lactose caûm öùng söï môû cuûa operon lac. Operon = nhoùm gene vôùi caùc chöùc naêng lieân heä + caùc vuøng ñieàu hoøa (promoter + operator). Caùc vuøng cuûa operon lac - 3 gene caáu truùc: lacZ ( -galactosidase), lacY (permease) vaø lacA (?) - Plac ñaùnh daáu nôi khôûi ñaàu sao cheùp cho caû 3 gene - O quyeát ñònh RNA pol dính Plac hay khoâng Caùc trình töï boå sung - CAP cho pheùp RNA pol dính Plac hay khoâng - I (vôùi promoter rieâng) maõ hoùa protein repressor Toå chöùc cuûa operon lac Cô cheá hoaït ñoäng cuûa operon lac: Operon lac chæ môû [ñöôïc caûm öùng, “môû”, sao maõ] khi noàng ñoä glucose thaáp vaø coù lactose ● Glucose thaáp cAMP cao cAMP-CAP dính vaøo vò trí-CAP laøm cong DNA RNA pol coù theå vaøo Plac ● Coù lactose lactose dính vaøo R R-lactose khoâng dính vaøo O RNA pol coù theå vaøo Plac Toùm taét OFF OFF OFF ON 2. Operon trp : Repressor trp hoaït ñoäng khi dính trp (thöùc aên laø söõa hay thòt) ngöøng sao maõ 3. Ñieàu hoøa dòch maõ ôû tieàn haïch Ñieàu hoøa ôû möùc dòch maõ söï saûn xuaát ribosome (rRNA & r-protein): khi r-protein vöôït quaù, chuùng coá ñònh treân mRNA ñeå caûn söï dòch maõ. 4. Kieåm soaùt bieåu hieän gene chaân haïch Caáu truùc gene chaân haïch (2 vuøng): - vuøng ghi maõ = chuoãi exon – intron - vuøng ñieàu hoøa ôû 5’ goàm caùc trình töï ñieàu hoøa cis (6-8 nucleotide) = enhancer & caùc promoter ° Kieåm soaùt ôû möùc sao maõ [ñieàu hoøa cis – trans] Yeáu toá (trình töï) ñieàu hoøa cis (DNA) laø nôi coá ñònh yeáu toá ñieàu hoøa trans (protein) taêng sao maõ Ñieàu hoøa cis-trans bôûi hormone - Hormone hoøa tan trong lipid (thyroxine) qua maøng - Hormone hoøa tan trong nöôùc (adrenaline) coá ñònh treân . | KIEÅM SOAÙT BIEÅU HIEÄN GENE 1. Operon lac 2. Operon trp 3. Ñieàu hoøa dòch maõ ôû tieàn haïch 4. Kieåm soaùt bieåu hieän gene chaân haïch 5. Söï nhaän bieát protein-DNA 6. YÙ nghóa cuûa söï bieåu hieän gene 1. Operon lac Khi ta uoáng söõa (coù lactose), E. coli nhanh choùng taïo boä ba enzyme duøng lactose, do lactose caûm öùng söï môû cuûa operon lac. Operon = nhoùm gene vôùi caùc chöùc naêng lieân heä + caùc vuøng ñieàu hoøa (promoter + operator). Caùc vuøng cuûa operon lac - 3 gene caáu truùc: lacZ ( -galactosidase), lacY (permease) vaø lacA (?) - Plac ñaùnh daáu nôi khôûi ñaàu sao cheùp cho caû 3 gene - O quyeát ñònh RNA pol dính Plac hay khoâng Caùc trình töï boå sung - CAP cho pheùp RNA pol dính Plac hay khoâng - I (vôùi promoter rieâng) maõ hoùa protein repressor Toå chöùc cuûa operon lac Cô cheá hoaït ñoäng cuûa operon lac: Operon lac chæ môû [ñöôïc caûm öùng, “môû”, sao maõ] khi noàng ñoä glucose thaáp vaø coù lactose ● Glucose thaáp cAMP cao cAMP-CAP dính vaøo vò .
