Trong bài viết này, tác giả đã phân tích nhằm làm rõ thêm quan điểm của Arixtốt về phán đoán phủ định; cụ thể là chỉ ra trong trường hợp nào thì các quy luật phi mâu thuẫn và quy luật bài trung được tuân thủ, trong trường hợp nào thì quy luật phi mâu thuẫn được tuân thủ và quy luật bài trung chỉ là ước lệ, hoặc không được tuân thủ, Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất ý kiến cho rằng, các giáo trình lôgíc hiện nay ở nước ta cần có sự thống nhất trong. | PHÁN ĐOÁN PHỦ ĐỊNH TRONG LÔGÍC HỌC ARIXTỐT NGUYỄN GIA THƠ Trong bài viết này tác giả đã phân tích nhằm làm rõ thêm quan điểm của Arixtốt về phán đoán phủ định cụ thể là chỉ ra trong trường hợp nào thì các quy luật phi mâu thuẫn và quy luật bài trung được tuân thủ trong trường hợp nào thì quy luật phi mâu thuẫn được tuân thủ và quy luật bài trung chỉ là ước lệ hoặc không được tuân thủ . Trên cơ sở đó tác giả đề xuất ý kiến cho rằng các giáo trình lôgíc hiện nay ở nước ta cần có sự thống nhất trong việc xác định các phán đoán phủ định. Trong lôgíc học Arixtốt hình thức phủ định cơ bản trong phán đoán có dạng S không là P hình thức khẳng định tương ứng với nó là S là P . Phán đoán khẳng định được hiểu là dưới hình thức ngôn ngữ có thể hiện mối liên hệ thực tế giữa chủ từ và vị từ. Còn phán đoán phủ định có thể hiểu là dưới hình thức ngôn ngữ không có mối liên hệ thực tế giữa chủ từ và vị từ. Nói cách khác khẳng định là một hình thức ngôn ngữ mà trong đó nhờ mối liên hệ thể hiện bởi từ là - nói về tồn tại thực tế của chủ từ như một cái gì đó xác định. Phủ định là hình thức ngôn ngữ trong đó thông qua mối liên hệ không phải là nói lên rằng chủ từ như một cái gì đó không tồn tại hoặc không tồn tại theo mối quan hệ với một cái gì đó. Bởi lẽ giữa sự tồn tại của sự vật đối tượng và sự không tồn tại của nó trong chính mối quan hệ đó không có khả năng thứ ba nào. Do đó đối với khẳng định S là P và phủ định S không là P quy luật phi mâu thuẫn và quy luật loại trừ cái thứ ba được tuân thủ. Liên quan đến vấn đề này Arixtốt viết Nếu ta lấy khẳng định và phủ định thì trong trường hợp như vậy luôn có tồn tại sự vật hay không có sự tồn tại đó - một trong hai sẽ giả dối và cái còn lại - sẽ chân thực. Rằng Xôcrát ốm và Xôcrát không ốm - và nếu Xôcrát tồn tại thì một trong những mệnh đề này hiển nhiên hoặc chân thực hoặc giả dối và nếu ông không tồn tại - thì sự việc cũng chính xác như vậy rằng ông ốm nếu ông không tồn tại thì điều này giả dối còn ông không ốm - chân thực. Vì vậy chỉ .
