Tham khảo tài liệu 'triết học hiện sinh part 7', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | JASPERS HIẾNS1NHVÀS1ÊUVIỆT 237 là tiếng nói rõ nhất của phần siêu hỉnh học Jaspers. Đó là một sự khước từ đầy xót xa khác hẳn giọng châm biếm của Voltaire hoặc của nhóm Mác-xít . Jaspers vừa thấy tôn giáo là cần thiết cho sinh hoạt con người vừa thấy cần phải vượt qua những hình thức tôn giáo sủng bải. Dưới đây là những nhận xét của Jaspers về tôn giảo. Dùng phương pháp soi vào Jaspers đã theo dõi sinh hoạt của con người tôn giáo ông nhận ra ở đó những ưu điểm lớn lao nhưng cũng tố cáo những nguy hiểm mà cảc hình thức tôn giáo sùng bải mang lại cho hiện sinh. Qua lòi lẽ của ông người ta thấy ông khước từ tôn giáo vi hai lẽ chính này I đức tin tôn giáo thường là một an nghỉ và đức tin tôn giáo có thể sinh ra mê tín. Trước hết Jaspers trách đức tin tôn giảo là một an nghỉ những tín đồ tự coi mình như đã đạt được chân lý tuyệt đối. Chỉ minh họ có chân lý tuyệt đối đó nhưng khi ai muốn tìm hiểu vói họ về Thượng đế thì họ tỏ ra khinh bỉ và kiêu căng Tôi đã đến gặp những nhà thần học để học hỏi về chân lý. Tôi đã chỉ mang về những buồn chán tôi thấy không thể đối thoại vói họ được. Họ chỉ nói đi nói lại mấy công thức không ai có thể hiểu được nhất là họ chỉ đưa ra những lời khuyên nhủ. Thực ra họ không lưu tâm đến những thắc mấc của tôi. Đàng khác họ tỏ ra vững tâm một cách đáng sợ vì họ chỉ biết khư khư nắm lấy niềm tin tưởng của họ cho nên tôi nghĩ rằng Những người nắm chặt lấy chân lý một cách chung thẩm như thế không đổi thoại với ai được 2 . Xem 1 Duírenne et Rìcoeur p. 250 2 Foi phịlosophique p. 105-106 238 TR1ẼT HỌC HIỆN SINH như thế hinh thức tôn giảo của các hội giáo dề sinh ra đức tin công thức là thứ đửc tin ngộ đạo cho mình là chân lý duy nhất chỉ mình có chân lý còn bao nhiêu người khác đều sống trong tối tăm lầm lạc . Sự tự phụ này thường ngấm ngầm xui nên những cảnh vô nhân đạo cấm đoán và giết hại những tín đồ tôn giáo khác ý chí hùng cưởng muốn bắt ép người ta gia nhập tôn giáo của minh. Jaspers vạch rõ những trang sử mà sự cuồng đạo đã làm đổ máu bao .
