Trong thực tế nhất là các ngành cầu đường, xây dựng còn gặp loại kết cấu là các dầm đặt trên một môi trường hoặc một vật thể đàn hồi khác. Ví dụ như các tà vẹt đặt trên nền đất đá (xem là đàn hồi) chẳng hạn; dầm móng đặt trên nền đất, phà chuyển tải nằm trên mặt nước. Các bài toán này thuộc dạng các bài toán siêu tĩnh đặc biệt, việc xác định nội lực, độ võng, | Chương 19 DẦM TRÊN NỀN ĐÀN HỒI . KHÁI NIỆM CHUNG. Lâu nay những bài toán chúng ta nghiên cứu thường là loại dầm đặt trên các gối cứng. Trong thực tế nhất là các ngành cầu đường xây dựng còn gặp loại kết cấu là các dầm đặt trên một môi trường hoặc một vật thể đàn hồi khác. Ví dụ như các tà vẹt đặt trên nền đất đá xem là đàn hồi chẳng hạn dầm móng đặt trên nền đất phà chuyển tải nằm trên mặt nước. Các bài toán này thuộc dạng các bài toán siêu tĩnh đặc biệt việc xác định nội lực độ võng .của dầm phụ thuộc vào quan niệm và mô hinh quan điểm này dẫn tới việc giả định các phản lực tác dụng lên dầm và trên cơ sở đó mới xác định được nội lực chuyển vị của đầm. Trong chương này chúng ta chỉ nghiên cứu một phần nhỏ về tính toán những loại kết cấu như vậy. Ở đây chúng ta không đi sâu phân tích các mô hình mà chỉ giới thiệu mô hình của Winkler là một mô hình đơn giản nhưng khá phù hợp với các bài toán kĩ thuật. Mô hình này quan niệm nền là một hệ vô số các lò xo các lò xo này không liên kết với nhau . Ví dụ xét một dầm thẳng đặt trên một nền đàn hồi nào đó và mô hình hoá như hình . Hình a- Một dầm đặt trên nền đàn hồi b- 1-nMu thìnhcác nooại lực tác dụng lèn dầm thì các lò xo sẽ xuất hiện những phản lực những phản lực này tỷ lệ với độ võng của dầm. Như vậy nếu khoảng cách giữa các lò xo rất nhỏ có thể xem một cách hợp lý các phản lực ấy là những phản lực phân bố mà cường độ của nó là qk tỷ lệ với độ võng y của dầm qk - Xy 19-1 Trong đó X là hệ số tỷ lệ phụ thuộc vào độ cứng của lò xo mật độ của lò xo. Dấu trừ - ở đây thể hiện phản lực này ngược chiều với độ võng y. Lập luận tương tự như vậy cho những hệ thống tương tự có thể xem những gối đỡ lò xo như một môi trường liên tục đàn hồi. Môi trường liên tục đàn hồi này có tính chất khi đặt một dầm chịu tác dụng của ngoại lực lên nó thì ở mỗi điểm trong phạm vi đặt dầm xuất hiện những phản lực tuân theo phương trình 19-1 . Dầm đặt lên loại môi trường biến dạng liên tục như vậy gọi là dầm trên nền đàn hồi. Hệ số X gọi .
