Tham khảo tài liệu 'địa lý tự nhiên đại cương tâp 3 part 7', khoa học tự nhiên, địa lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | bảo thủ mạnh thường gây nên những thay đổi căn bản của cảnh quan trên quy mô lớn ví dụ sự vận động của vỏ Trái Đất trong những lịch sử phất triển với những pha tạo núi sự biến đổi chế độ khí hậu từ khô hạn sang ẩm ướt sự hạ thấp mực nước đại dương trong thời kì băng hà Đệ tứ Thường sự thay đổi này có nguồn gốc hành tỉnh -vũ trụ. Tưy nhiên ngày nay tác động của con người đến tự nhiên mạnh mẽ đến mức tham gia vào các quá trình làm biến đổi các thành phần bảo thủ đó chẳng hạn làm nóng bầu khí quyển Trái Đất làm hoang mạc hoá nhiều vùng đất đai rộng lớn làm thay đôi dòng chảy sông ngòi. Trong các thành phần tự nhiên thì giới sinh vật có tính nhạy cảm cao nhát với những biến đổi của môi trường lại bị con người tác động mạnh mẽ và thường xuyên nhất nên biến đổi rất mạnh và nó gây tác động trở lại và làm thay đổi các thành phần có tính bảo thủ cao hơn. Khi khai thác một lãnh thổ cho mục đích kinh tế con người cần phải hiểu rõ mối quan hệ chạt chẽ giữa các thành phần tự nhiên của lãnh thổ giữa lãnh thổ này với lãnh thổ khác Việc không tính toán đầy đủ đêh các mối quan hệ sẽ kéo theo những thay đổi của toàn bộ hệ thống mà hậu quả không thể lường trước được Tai hoa sinh thái trên vùng biển Aran là một ví dụ. Nám 1963 chính quyển Xô Viết cho xâỵ dựng các công trình thuỳ 1Ợ1 dẫn nước từ 2 con sõng Xưa Đaria và Amu Đaria VC tưới cho vùng hoang mạc Trung Á. Nhờ có nước nghề trổng cây ãn quả bông vải và chăn nuôi được phát triển thuận lợi. Giữa các hoang mạc khô cằn dẩn dần mọc lẽn các thị trấn các khu dân cư cùng các cánh đồng xanh tươi trong khi lượng nước đổ vào biển Aran giảm hản. Vào những năm 50 cùa thế ki XX khôi lượng nước đổ vào biến Aran vào khoảng 55 kmVnáin nhưng dến đầu những nám 80 khối lưựng đó đã không còn dáng ké. Bien can dần. diện tích mat biển bị thu hẹp tới 2 5 bờ biển lùi xa cách bờ có nơi dốn 45 km. nước bicn inặn thêm 24 loài cá một thời là nguồn lợi kinh tê chính cứa ngư dân vùng biển đã gần như tuyệt chủng và nghe cá ớ đày bị lụn bại biên Aran đang trô .
