Trong khu rừng văn học kì ảo xưa nay, truyện về các hồn ma bóng quỷ bao giờ cũng là cây đại thụ um tùm nhất. Theo thời gian, cây phả hệ truyện ma không vì thế mà già cỗi, trái lại như được cung cấp thêm nhiều dưỡng chất mới của thời đại, nó càng tiếp tục đẻ nhánh, sinh cành thành một dòng chủ đạo của bộ phận văn học kì ảo. Sức sống mãnh liệt của dòng truyện này khiến không ít người phải tốn nhiều công sức để tìm hiểu những căn nguyên ra đời. | KIỂU NHÂN VẬT MA TRONG VĂN XUÔI ĐƯƠNG ĐẠI VIỆT NAM Bùi Thanh Truyền Trường Đại học Sư phạm Đại học Huế 1. Trong khu rừng văn học kì ảo xưa nay truyện về các hồn ma bóng quỷ bao giờ cũng là cây đại thụ um tùm nhất. Theo thời gian cây phả hệ truyện ma không vì thế mà già cỗi trái lại như được cung cấp thêm nhiều dưỡng chất mới của thời đại nó càng tiếp tục đẻ nhánh sinh cành thành một dòng chủ đạo của bộ phận văn học kì ảo. Sức sống mãnh liệt của dòng truyện này khiến không ít người phải tốn nhiều công sức để tìm hiểu những căn nguyên ra đời và trưởng thành của nó. Theo chúng tôi muốn làm được điều này có lẽ không ngoài việc lần lại cội nguồn xa xưa của truyện ma. Trước khi có văn học thành văn làng quê phương Đông nói chung và Việt Nam nói riêng đều được tắm mình trong bộ phận văn học truyền miệng thô mộc khỏe khoắn trong đó hấp dẫn người nghe nhất vẫn là những câu chuyện thần linh quái dị. Mà cái thế giới ma trong dân gian thì thiên hình vạn trạng nó xuất phát từ thế giới tự nhiên ngỡ như gần gũi nhẵn mặt nhưng cũng hết sức xa lạ kì bí đối với con người. Quan niệm vạn vật hữu linh khiến người ta nhìn sự vật nào cũng như thấy có sinh mệnh có cuộc sống riêng. Chính vì thế ma đâu chỉ là người chết hiện hồn ma còn là loài vật đồ vật cây cối thậm chí cả các hiện tượng địa lí tự nhiên như sông núi gò hoang. lâu ngày thành tinh . Niềm tin 31 về các thế lực siêu nhiên lẩn khuất xung quanh dường như khá thường trực ở mỗi người và thần cây đa ma cây gạo cú cáo cây đề trở thành câu cửa miệng của cả một cộng đồng. Hít thở bầu không khí li kì rùng rợn từ thuở ấu thơ chuyện ma đã ăn sâu vào tâm khảm mỗi cá nhân trở thành cái vô thức tập thể của dân tộc. Nghe chuyện ma thì sợ nhưng càng sợ càng thích nghe. Chất ma túy của chuyện ma cùng với nỗi sợ bản năng ấy không hề mất đi mà chỉ ngụy trang biến thái khi con người giã từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành khi dân tộc chia tay với giai đoạn nguyên thủy sơ khai trong tư duy nhận thức để bước vào thời đại văn minh tiến bộ. Cùng với .