Ankadien, Dien hay Diolefin là tên gọi của các Hiđrôcacbon không no, mạch hở có 2 nối đôi trong liên kết phân tử. Công thức chung của dãy đồng đẳng Ankadien là. | Caâu 1: Vieát caùc ñoàng phaân caáu taïo cuûa anken coù CTPT C4H8. Goïi teân caùc ñoàng phaân theo danh phaùp IUPAC? Caâu 2: Hoaøn thaønh caùc phöông trình hoùa hoïc sau: a. CH2=CH2 + HBr b. CH2=CH-CH3 + HCl c. CH2=CH-CH3 + H2 d. C2H5OH I. ÑÒNH NGHÓA VAØ PHAÂN LOAÏI II. TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC 1. PHAÛN ÖÙNG COÄNG 2. PHAÛN ÖÙNG TRUØNG HÔÏP 3. PHAÛN ÖÙNG OXI HOÙA III. ÑIEÀU CHEÁ IV. ÖÙNG DUÏNG CH2=CH-CH=CH2 CH2=CH-CH=CH-CH=CH2 CH2=C=CH2 1. Ñònh nghóa: Ankañien laø hiñrocacbon maïch hôû coù 2 lieân keát ñoâi C=C trong phaân töû. CTPT chung: CnH2n-2 (n 3) Teân goïi: Teân ankañien = Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + “a” + số chỉ vị trí 2 nối đôi + đien 2. Phaân loaïi: CH2=C=CH2 CH2=CH-CH=CH2 CH2=CH-CH2-CH=CH2 Propađien Buta-1,3-ñien 2-metylbuta-1,3-ñien (isopren) Penta-1,4-ñien Butadien vaø isopren do coù 2 noái ñoâi lieân hôïp neân coù theå tham gia coäng vôùi tæ leä mol 1:1 hay 1:2 Neáu coäng vôùi tæ leä mol 1:1, khi ñoù coù 2 kieåu coäng vaø cho 2 saûn phaåm: Coäng 1,2: Taùc chaát gaén vaøo 2 cacbon cuûa 1 lieân keát ñoâi Coäng 1,4: Taùc chaát gaén vaøo 2 cacbon ñaàu vaø cuoái cuûa heä lieân hôïp CH2=CH-CH=CH2 + 2H2 Ni, to CH3-CH2-CH2-CH3 CH2=C-CH=CH2 CH3 + 2H2 Ni, to CH3-CH-CH2-CH3 CH3 Butan 2-metylbutan Toång quaùt: CnH2n-2 + 2H2 CnH2n+2 Ni,to buta-1,3-đien 2-metylbuta-1,3-ñien CH2=CH-CH=CH2 + Br2 Coäng 1,4 Coäng 1,2 CH2-CH=CH-CH2 Br Br CH2-CH-CH=CH2 Br Br Caùc ankañien laøm maát maøu dd Brom. -80oC 40oC Tæ leä mol 1:1 Tæ leä mol 1:2 CH2=CH-CH=CH2+ 2Br2 CH2Br-CHBr-CHBr-CH2Br CH3-CH=CH-CH2 Br CH3-CH-CH=CH2 Br Nhieät ñoä Öu tieân taïo saûn phaåm Thaáp Saûn phaåm coäng 1,2 cao Saûn phaåm coäng 1,4 CH2=CH-CH=CH2 + HBr -80oC 40oC nCH2=CH-CH=CH2 xt, tO, p CH2-CH=CH-CH2 ( ) n nCH2=C-CH=CH2 CH3 xt, tO, p CH2-C=CH-CH2 ( ) n CH3 Polibutañien (Cao su Buna) Cao su isopren a) Phaûn öùng oxi hoùa hoaøn toaøn b) Phaûn öùng oxi hoùa khoâng hoaøn toaøn C4H6 + 11/2O2 4CO2 + 3H2O TQ: CnH2n-2+(3n-1)/2O2 nCO2+(n-1)H2O Nhận xét: Buta-1,3-đien và isopren cũng làm mất màu dd KMnO4 tương tự anken BUTAÑIEN THUOÁC TÍM Ankadien laøm maát maøu ddKMnO4 Taùch hiñro töø ankan töông öùng. CH2=CH-CH=CH2 + 2H2 CH3-CH2–CH2–CH3 xt, tO, CH2=C-CH=CH2 CH3 + 2H2 CH3-CH-CH2-CH3 CH3 xt, tO, Buta-1,3-ñien coøn ñöôïc ñieàu cheá töø etanol CH2=CH-CH=CH2 + 2H2O + H2 xt, tO, CH3-CH2-OH Ankañien vaø isopren laø nguyeân lieäu quan troïng ñeå toång hôïp neân moät soá polime coù tính ñaøn hoài (cao su buna, cao su isopren) A. Butan Baøi taäp cuûng coá Câu 1: Khi cho buta-1,3-đien tác dụng với H2 ở nhiệt độ cao, có Ni xúc tác, có thể thu được B. isobutan D. pentan C. isobutilen Caâu 2: Hợp chất nào sau đây cộng hợp H2 tạo thành isopentan: CH2=CH–CH=CH–CH3 Baøi taäp cuûng coá CH2=CH–CH2–CH= CH2 Baøi taäp cuûng coá Câu 3: Viết các phương trình phản ứng theo sơ đồ: C4H6 cao su Buna C2H5OH C4H10 (3) (1) (2) Baøi taäp veà nhaø: 1, 2, 3 SGK trang 135 C C C C CH2–CH-CH=CH2 C C C C CH2–CH=CH-CH2 Moâ hình phaân töû buta-1,3-ñien
