Tham khảo tài liệu 'di truyền học động vật part 2', khoa học tự nhiên, công nghệ sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Trong sự biểu hiện phân hóa của gen differential gene expression có sự sao mã phân hóa. Mỗi loại tế bào trong mỗi tổ chức có sự sai khác trong sao mã tuỳ theo giai đoạn phát triển cá thể loại tổ chức mô vị trí trong cơ thể điều kiện sinh lý. Người ta cũng đã chứng minh được cơ chê điều khiển kiểm soát sao mã phân hóa sự sao mã trong cả quá trình phát triển cá thể. Sự phân hóa trong sao mã phụ thuộc vùng điều hòa các đoạn ADN điều hòa gắn với các vùng sao mã của gen các đoạn nói trên tác động với protein điều hòa dẫn tới kích thích hoặc kìm hãm sao mã. Một số protein điều hòa được tổng hợp giải mã từ m-ARN và các gen hoạt hóa trong một sô vùng của phôi dang phát triển. Một sô protein điều hòa khác lại được tổng hợp từ m-ARN của hdp tử. Người ta đã phát hiện trứng - noãn ở một sô loài như ruồi dấm bân thân nó cũng không đồng nhâ t chứa các vùng mang các m-ARN và protein khác nhau các lần phân bào hên tiếp diễn ra trong đó cũng có sự không đồng nhất heterogenous . Nhiều gen chỉ sao mã trong một sô vùng nhất định của phôi trong các cơ quan đặc thù hoặc ở những giai đoạn nhâ t định của quá trình phát triển. Một số m-ARN chỉ thấy trong gan không có trong thận tuỷ. Trong phôi một sô m-ARN chỉ có ở giai đoạn phôi vị gastrula mà không thấy ở các giai đoạn khác trong quá trình phát triển. Người ta đã có thực nghiệm chứng minh với enzym giới hạn Bam H đã xác định được 2 gen globin ở gà con gen pị globin được sao mã trong tê bào máu phôi 5 ngày gen p2 - globin được sao mã trong tê bào máu của phôi 14 ngày. 1. Sự sao mã tạo ra tiền mARN Bản sao ban đầu của ADN trong nhân cũng bao gồm cả exon và intron chính là tiền mARN tiển chất mARN-precursor of mRNA hoặc còn được gọi là ARN không đồng nhâ t trong nhân hnARN heterogeneous nuclear RNA có chiều dài rất đa dạng biến động từ 50- 5000 nucleotid khi hình thành m-ARN. Do quá trình cắt- nối các intron bị thoái hóa chỉ còn lại các exon nên tiền mARN này trong nhân có chiều dài gấp hàng 10- 100 lần chiểu dài m-ARN trong tê bào chất. 25
