Như chúng ta đã biết [4], biển và đại dương tích tụ nhiệt mặt trời và điều tiết sự biến đổi của nó theo không gian và thời gian, làm điều hòa khí hậu, thời tiết biển và các vùng lục địa rộng lớn ven biển. Chính vì vậy mối quan tâm đầu tiên của các nhà khí tượng biển là xác định dòng nhiệt tổng cộng trao đổi qua mặt phân cách giữa biển và khí quyển. | TUYỂN TẬP NGHIÊN CỨU BIỂN IV - trang 21 - 29 1992 CÂN BẰNG NHIỆT MẶT BIÉN ĐÔNG NAM VIỆT Nam Võ Văn Lành Phạm Văn Huấn Hà Xuân Hùng Như chúng ta đã biết 4 biển và đại dương tích tụ nhiệt mặt trời và điều tiết sự biến đổi của nó theo không gian và thời gian làm điều hòa khí hậu thời tiết biển và các vùng lục địa rộng lớn ven biển. Chính vì vậy mối quan tâm đầu tiên của các nhà khí tượng biển là xác định dòng nhiệt tổng cộng trao đổi qua mặt phân cách giữa biển và khí quyển. Mặt khác để tính toán và dự báo trường nhiệt độ nước biển phương trình cân bằng nhiệt mặt biển cần được xác định trước như là điều kiện biên. Ngoài ra phương trình cân bằng nhiệt là dạng toán học của định luật bảo toàn năng lượng. Cho nên xác định phương trình này chính là giải quyết một trong những vấn đề then chốt của vật lý biển. Trước đây đối với biển Đông các thành phần cân bằng nhiệt mặt biển chỉ được xác định ở một vài điểm theo những công thức đơn giản 6 . Cân bằng nhiệt mặt biển đông nam Việt Nam hoàn toàn chưa được xét đến. Trong bài này chúng tôi trình bày kết quả tính toán cân bằng nhiệt mặt biển và các thành phần của nó đối với vùng biển đông nam Việt Nam từ 6o đến 15o vĩ bắc và từ bờ đến 113o30 kinh đông trên cơ sở số liệu thống kê trung bình những năm 1959-1961 1973-1974 và 1978-1980 hiện có ở Viện Nghiên cứu biển về 5 yếu tố sau đây cường độ gió V0 tổng lượng mây N độ ẩm tuyệt đối e10 nhiệt độ t10 của không khí ở độ cao 10 m trên mặt biển và nhiệt độ nước tầng mặt t10 . Phương trình cân bằng nhiệt có dạng Q Qs - Qr - Qe - Qt. 1 Trong đó QS dòng bức xạ mặt trời bị mặt biển hấp thụ dòng nhiệt bức xạ hấp thụ Qr dòng nhiệt phát xạ hiệu dụng của mặt biển Qe dòng nhiệt bay hơi Qt dòng nhiệt trao đổi rối giữa biển và khí quyển Q cân bằng nhiệt mặt biển hay dòng nhiệt tổng cộng qua mặt phân cách giữa biển và khí quyển. 22 Giá trị trung bình tháng của các thành phần phương trình 1 tính bằng cal cm2 ngày được xác định theo các công thức sau đây 2 3 4 5 Qs Qmax 1 - 0 80 - 0 54N2 4 N 3 2 Qr R0
