1. Tên thường gọi: Actisô 2. Tên khoa học: Cynara scolymus L., thuộc họ cúc Asteraceae 3. Mô tả: Cây thân thảo cao 1-1,2 m. Thân cây có lông mềm, có khía dọc thân cây. Lá to, dài, mọc so le, phiến lá chia thuỳ ở gốc, những lá ở ngọn hầu như không chia thuỳ, mặt trên lá màu lục và mặt dưới có lông trắng. Cụm hoa ở trên các nhánh, gồm nhiều hoa hình ống và có màu lam tím. Quả nhẵn và dính với nhau thành vòng, dễ tách khi quả chín. Hạt không có nội. | Actisô - Cynara scolymus L. thuộc họ Cúc Asteraceae 1. Tên thường gọi Actisô 2. Tên khoa học Cynara scolymus L. thuộc họ cúc -Asteraceae 3. Mô tả Cây thân thảo cao 1-1 2 m. Thân cây có lông mềm có khía dọc thân cây. Lá to dài mọc so le phiến lá chia thuỳ ở gốc những lá ở ngọn hầu như không chia thuỳ mặt trên lá màu lục và mặt dưới có lông trắng. Cụm hoa ở trên các nhánh gồm nhiều hoa hình ống và có màu lam tím. Quả nhẵn và dính với nhau thành vòng dễ tách khi quả chín. Hạt không có nội nhũ. Cây mọc ở vùng Carthage và các vùng Địa trung hải trồng ở Ý và Pháp. Ở Việt nam actisô được trồng ở Sapa Tam Đảo Nghệ An Hải Hưng Lâm Đồng. 4. Bộ phận dùng và thu hái Toàn cây lá thân rễ cụm hoa -Herba Cynarae Scolymi. Người ta thu hái cụm hoa chưa nở làm rau ăn vào tháng 12 đến tháng 2. Còn lá cũng được thu hái lúc cây sắp ra hoa hoặc đang có hoa rọc bỏ sống lá đem phơi khô hay sấy khô. 5. Thành phần hoá học Cụm hoa chứa 3-3 15 protid 0 10 3 lipid 11-15 5 đường cần cho người bị bệnh đái tháo đường 82 nước còn có các chất khoáng như mangan phosphor sắt các loại vitamin 300 gama vitamin A 120 gama vitamin Bl 30 gama vitamin B2 10 mg vitamin C. 100g Actisô cung cấp cho cơ thể 50-70 calo. Trong lá cây có một chất kết tinh thường là phức hợp với calcium magnesium kalium natrium là một glucosid mà người ta gọi là Cynarin có công thức mang hai phân tử acid cafeic và một phân tử acid quinic. Trong lá tươi ngoài Cynarin có một tannoid hai heterosid flavonic là cyanosid và một chất khác không tan trong ete gọi là scolymosid. Các hợp chất polyphenol có trong lá non nhiều hơn lá già ở phiến lá nhiều hơn cuống lá ở chóp lá nhiều hơn gốc lá. Từ năm 1956 người ta tổng hợp được Cynarin. 6. Tính vị tác dụng Bông Actisô có tính bổ dưỡng khi đã nấu chín tăng lực kích thích làm ăn ngon bổ gan tiết mật trợ tim lợi tiểu chống độc gây tiết sữa cho phụ nữ nuôi con nhỏ. Actisô được biết từ lâu nhờ tác dụng lợi mật do Cynarin người ta cũng xác định được hỗn hợp các thành phần khác của .
