Thế giới quan Phật giáo chịu ảnh hưởng của hai luận điểm, thể hiện qua 4 luận thuyết cơ bản: thuyết vô thường, thuyết vô ngã, thuyết nhân quả, thuyết nhân duyên khởi. Vô thường không thường còn, là chuyển biến thay đổi. Luật vô thường chi phối vũ trụ, vạn vật, thân và tâm ra. | Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http For evaluation only. TRIẾT HỌC PHẬT GIÁO I. Thế giời quan Phất giáo. Thế giới quan Phật giáo chịu ảnh huởng của hai luận điểm thể hiện qua 4 luận thuyết cơ bản thuyết vô thuờng thuyết vô ngã thuyết nhân quả thuyết nhân duyên khởi. 1. Thuyết vó thường. Vô thuờng là không thuờng còn là chuyển biến thay đổi. Luật vô thuờng chi phối vũ trụ vạn vật thân và tâm ta. Sự vật luôn luôn biến đổi không có gì là thuờng trụ bất biến. Với ngũ quan thô thiển của ta ta lầm tuởng sự vật là yên tĩnh là bất đông nhung thật ra là nó luôn luôn ở thể đông nó chuyển biến không ngừng. Sự chuyển biến ấy diễn ra duới hai hình thức. a Môt là Sátna Kshana vô thuờng là môt sự chuyển biến rất nhanh trong môt thời gian hết sức ngắn ngắn hơn cả môt nháy mắt môt hơi thở môt niệm môt sự chuyển biến vừa khởi lên đã chấm dứt. Phật dùng danh từ Satna để chỉ môt khoảng thời gian hết sức ngắn. b Hai là Nhất kỳ vô thuờng. Là sự chuyển biến trong từng giai đoạn. Sự vô thuờng thứ nhất là trạng thái chuyển biến nhanh chóng liên tiếp ngắn ngủi thuờng là ta không nhận ra mà kết quả là gây ra sự vô thuờng thứ hai. Nhất kỳ vô thuờng là trạng thái chuyển biến rõ rệt kết thúc môt trạng thái cũ chuyển sang môt trạng thái mới. Vạn vật trong vũ trụ đều tuân theo luật Thành - Trụ - Hoại - Không. Vạn vật đuợc cấu thành trụ môt thời gian sau đó chuyển đến diệt thành hoại không. Các sinh vật đều tuân theo luật Sinh trụ di diệt. Môt hành tinh môt ngôi sao có thời kỳ vũ trụ kéo dài hàng triệu năm môt cây có thể trụ hàng ngàn năm môt sinh vật có thể trụ đuợc hàng trăm năm bông hoa phù dung chỉ trụ trong môt ngày - sớm nở chiều tàn. Xung quanh ta sự vật chuyển biến không ngừng. Theo luật vô thuờng không phải khi sinh ra 1 Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http For evaluation only. mới gọi là sinh khi vạn vật diệt mới gọi là diệt mà từng phút từng dây từng Satna vạn vật sống để mà chết và chết để mà sống. Sống chết tiếp
