Khi thêm dung dịch đệm H cân bằng trên sẽ chuyển dịch theo chiều nghịch tạo ra acid điện ly yếu HA. Ngược lại khi thêm base ( OH ) hay pha loãng, nồng độ H bị giảm xuống thì đồng thời cân bằng sẽ chuyển theo chiều thuận để tạo thêm H và do đó pH không bị thay đổi. | Ví dụ Tính pH của dung dịch NH4 aSO4 0 05M. Biết pKNtj5 4 76 ca NH 1 2. 0 05 O 1M PKNII4 14- pKN j 9 24 pH 9 24-lg0 l 5 12 Ví dụ Tính pH của dung dịch HCOONa 0 01M. Biết pKHC00H - 3 76. cb HCOO 0 01 M P HCOO- 14 pKncooH 10 24 pH 14 - I 10 24 - lg0 01j 7 88 Đối với dung dịch muôi tạo bỏi một acid yếu và base yếu thì pH không phụ thuộc vào nồng độ muối mà chỉ phụ thuộc vào pK i và pKb của acid và base tạo ra muối đó pH I 14 - pKb pKa Ví dụ Tính pH của dung dịch NH4NO2 biết pKNH 4 76 và pKNHQ2 3 4 pH I 14 - 4 76 3 4 6 32 Vỉ dụ Tính pH của dung dịch NH4CN biết pKNHí 4 76 và pKIỊCN 9 31 pH ị 14-4 76 .9 31 9 27 2 Đê đì đến công thức tính pH của loại muối này ta lấy lại ví dụ muối NH4NO2. Trong dung dịch muôi này có mặt đồng thời ion NHỊ là mật acid và NO là một base và cán bằng sau đây NH NOf nh3 HN02 - và tần tại 2 cặp acid - base liên hợp NHy NH3 và HN0s N02 có các hằng sô acid tương ứng là Kị và K2 r HNHJ isirn K2 ÍH ỈÍNO 2ỉ HN02ỉ 134 Nhân Ki với K ta có K K lH f. ỈNH J HNO2Ỉ Theo phản ứng trên khi cân bằng ta có NH Ị NO2 J và Nỉỉ ì HNO-J Từ đó H ĩ Và pH pKi Nếu thay pKị Ị4- pKNHi pKNHi là pKcủa base đã tạo ra muôi NHịNO ta có pH 14-pKb PKJ Đối với dung dịch muôi của các acid nhiều nấc Ví dụ Tính pH của dung dịch NaHCO3 O 1M lon HCOj là một acid theo Bronsted HCO H HCO3 với pK - pK I 10 2 J o A a I z 11 A. I. 7 Ion HCOf cũng là một base HCO- H2O H2CO3 OH- với pKb 14 - pK HiCO 7 63 Vì pKa pKb cho thấy HCQ- thể hiện tính base mạnh hơn tính acid và do đó pH của dung dịch muối này có pH 7 Đế tính pH của dung dịch muối này ta lưu ý rằng trong dung dịch tồn tại hai cặp axit-bazơ liên hợp H2CO3 HCOj có pKj và HCO3 CO3 có pK2 Từ đó pH pKi pK2 7 36 10 2 8 31 6. DƯNG DỊCH ĐỆM . Định nghĩa Dung dịch đệm là dung dịch có pH thay đổi không đáng kê khi thêm vào đó một ít acid base hay khi pha loãng chúng. . Thành phần của dung dịch đệm và cơ chế tác dụng đệm Một hệ đệm có thể gồm những chất sau CH3COOH CH3COONa NaHCO3 Na2CO3 NH4C1 nh3 acid base liên hợp 135 Một cách
