Dân ca Nghệ - Tĩnh khá phong phú và đậm đà bản sắc riêng với các điệu hò lao động, hát ru, hát giao duyên nam nữ cho đến hát sắc bùa, hát xẩm, hát nhà trò (ả đào). Đây là những môn nghệ thuật có tính chuyên nghiệp được dân gian hoá, đều rõ nét địa phương, trong đó có hát ví, hát giặm là “đặc sản” của xứ Nghệ. | Một vùng ví giặm Dân ca Nghệ - Tĩnh khá phong phú và đậm đà bản sắc riêng với các điệu hò lao động hát ru hát giao duyên nam nữ cho đến hát sắc bùa hát xẩm hát nhà trò ả đào . Đây là những môn nghệ thuật có tính chuyên nghiệp được dân gian hoá đều rõ nét địa phương trong đó có hát ví hát giặm là đặc sản của xứ Nghệ. 1. Hát giặm Giặm là một thể loại văn học - âm nhạc dân tộc giàu sắc thái địa phương Nghệ - Tĩnh nhất. Từ Giặm về ngữ nghĩa cho đến nay vẫn còn mơ hồ. Có người lại cho nó xuất phát từ tính cách chắp vần và láy lại của một khúc hát trong đối thoại tuy nhiên cách giải thích này cũng chưa thoả đáng chưa đủ sức thuyết phục. Dựa theo một số bài hát giặm còn sót lại tạm có bằng chứng cho rằng giặm đã tồn tại từ thế kỷ XVIII. nhưng lại dựa theo nhạc điệu thì có thể ngờ rằng giặm bắt nguồn từ một loại động tác lao động nào đó xuất hiện từ xa xưa. có liên quan đến cách phát âm của xứ Nghệ. Ngoài ra giặm có thể liên quan đến một vài điệu hát nào đó của đồng bào thiểu số vốn có sự giao lưu văn hoá với người Kinh xứ Nghệ xưa. Địa chí văn hoá dân gian Nghệ Tĩnh - Nxb Nghệ An 1005 . Như vậy là nguồn gốc thời gian ra đời đến ngữ nghĩa của chữ Giặm vẫn chưa rõ ràng. Về thể văn bài hoặc khổ giặm cơ bản có 5 câu mỗi câu 5 chữ gieo vần chân câu 1 vần trắc câu 2 và câu 3 vần bằng câu 4 vần trắc và câu 5 câu láy lại điệp cùng vần trắc Ai khun khôn bằng Từ Hải Cũng mắc dại Thuý Kiều Nghe lời nói mà xiêu Về thu binh cuốn giáo Hạ cột cờ cuốn giáo . Cũng có khi mỗi câu chỉ có 4 chữ hoặc dài tới 6 7 8 chữ và một bài hoặc khổ giặm có thể kéo dài hàng chục câu bằng cách tăng thêm câu vần bằng. Những tay đặt chuyện giỏi thì không bị gò bó về câu vần mà biến hoá rất sinh động . Về chợ Hại tui tôi quen cụ Đình Vô vào Lạc Thiện tui tôi quen cậu Ấm Ninh Quen ông Tám Ca Lai Thạch chuyển vần trắc Quen ông Bát Trạch ở Giang Đình trở lại vần bằng Quen ông Ký Bưởi ngoài Vinh. Một bài hát giặm dài thường gồm nhiều khổ có khi tới mấy chục khổ nối tiếp nhau. Để làm liền mạch câu đầu khổ sau .
