Phan Thúc Trực (1808-1852), còn có tên là Phan Dưỡng Hạo, Phan Sư Mạnh, hiệu là Hành Quí, Cẩm Đình, Dưỡng Hạo Hiên, quê ở làng Vân Tụ, huyện Đông Thành, nay thuộc xã Khánh Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Ông sinh ra trong một gia đình Nho học - dòng họ nhiều đời đậu Hương cống và làm quan triều Lê. Thân sinh ông là Phan Vũ từng thi đậu ba khoa Tú tài đầu triều Nguyễn - Gia Long, được gọi là Tú Mền, nhưng không ra làm quan mà ở nhà mở trường dạy học | Phan Thúc Trực - tấm gương cần mẫn sưu tầm sách quý Phan Thúc Trực 1808-1852 còn có tên là Phan Dưỡng Hạo Phan Sư Mạnh hiệu là Hành Quí Cẩm Đình Dưỡng Hạo Hiên quê ở làng Vân Tụ huyện Đông Thành nay thuộc xã Khánh Thành huyện Yên Thành tỉnh Nghệ An. Ông sinh ra trong một gia đình Nho học - dòng họ nhiều đời đậu Hương cống và làm quan triều Lê. Thân sinh ông là Phan Vũ từng thi đậu ba khoa Tú tài đầu triều Nguyễn - Gia Long được gọi là Tú Mền nhưng không ra làm quan mà ở nhà mở trường dạy học. Ông đã đào tạo được nhiều học trò đậu đạt thành danh trong hoạn lộ được người đương thời là ông Đồ Bồ ông thầy dạy học có cả bồ chữ và tôn xưng ông là bậc Sư Khổng . Phan Thúc Trực được cha trực tiếp dạy bảo rèn cặp lại sẵn bản tính siêng năng ham học nên từ nhỏ đã nổi tiếng là Thần đồng đất Nghệ An. Ông đọc nhiều sách và làu thông kinh sử nức tiếng hay chữ từng thi đậu Đầu xứ năm 16 tuổi và nhiều khoa Tú tài nên được Hội Văn của huyện Đông Thành tôn tặng đôi câu đối Nhất cử thành danh thiên hạ hữu Thập khoa liên trúng thế gian vô. Nghĩa là Một lần thi đậu Cử nhân thiên hạ đã có người như vậy Mười khoa thi đều trúng thế gian chưa từng có ai. Ông được triều đình trọng tài chọn vào học trường Quốc tử giám để được dự thi Hội. Khoa Đinh Mùi - Thiệu Trị 7 1847 ông thi đậu Đệ nhất giáp cập đệ đệ tam danh Đình nguyên Thám hoa . Ngày vinh qui bái tổ vua ban cho tấm biển Khôi đa sĩ nghĩa là Người đỗ đầu xuất sắc trên nhiều nho sĩ . Biểu mừng Phan Thúc Trực đỗ Thám hoa của các quan thân sĩ và đồng môn có ghi Trải các đời đều lấy khoa cử để chọn người tài đỗ Tiến sĩ được người đời quí trọng mà đỗ Tam khôi Tiến sĩ thì không có gì quí hơn. Vinh hạnh này quả thực không phải là của một gia đình hay riêng của một người. Đỗ tân khoa cập đệ xã ta là tôn quí họ Phan. Gia thế từ xa xưa đã thuộc hàng danh nho từ sáu đời trước đến bây giờ đều theo con đường học hành khơi nguồn thi thư lễ nhạc con cháu đời sau có đến ba bốn đời đều đứng vào bậc hiền nho. . Việc Phan Thúc Trực thi đỗ Thám hoa được .
