MỖI QUAN HỆ BIẾN CHỨNG GIỮA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘI

1. Các khái niệm tồn tại xã hội, ý thức xã hội: * Tồn tại xã hội là toàn bộ đời sống vật chất của XH và những điều kiện sinh hoạt vật chất của nó. Đây là hình thức biểu hiện của vật chất trong lĩnh vực XH, bao gồm 3 yếu tố cơ bản: + Phương thức SX: đầu tiên nhất, quyết định nhất. + Môi trường tự nhiên + Điều kiện dân số * Ý thức xã hội là toàn bộ những quan điểm, tư tưởng, những tâm tư, tình cảm, những tập tục truyền thống,. | MỎI QUAN HỆ BIÊN CHỨNG GIỮA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘI 1. Các khái niệm tồn tại xã hội ý thức xã hội Tồn tại xã hội là toàn bộ đời sống vật chất của XH và những điều kiện sinh hoạt vật chất của nó. Đây là hình thức biểu hiện của vật chất trong lĩnh vực XH bao gồm 3 yếu tố cơ bản Phương thức SX đầu tiên nhất quyết định nhất. Môi trường tự nhiên Điều kiện dân số Ý thức xã hội là toàn bộ những quan điểm tư tưởng những tâm tư tình cảm những tập tục truyền thống những thiên hướng hứng thú. của XH phản ánh lại tồn tại XH ở từng giai đoạn phát triển lịch sử nhất định. - Nếu phân chia theo chiều ngang tạo các cấp độ cao thấp thì ý thức xã hội XH bao gồm 2 cấp độ cơ bản Ý thức xã hội thông thường Ý thức lý luận ý thức xã hội khái quát từ kinh nghiệm hoạt động thực tiễn Trong hai cấp độ trên thì vai trò quan trọng nhất thuộc về hai yếu tố là tâm lý XH và hệ tư tưởng. Tâm lý XH là bộ phận của ý thức xã hội thông thường nó bao gồm những tâm tư tình cảm những tập tục truyền thống những thói quen tập quán. của XH phản ánh trực tiếp những điều kiện sinh hoạt vật chất hàng ngày của XH đây là bộ phận có tính bền vững và bảo thủ cao. Hệ tư tưởng là bộ phận của ý thức lý luận nó bao gồm những quan điểm tư tưởng đã được hệ thống hóa thành chỉnh thể học thuyết để phản ánh những lợi ích cơ bản và địa vị của một giai cấp nhất định. - Nếu phân chia ý thức xã hội theo chiều dọc thì ý thức xã hội bao gồm các hình thái ý thức xã hội khác nhau ý thức chính trị ý thức pháp quyền ý thức đạo đức ý thức tôn giáo ý thức thẩm mỹ triết học khoa học. 2. về mối quan hệ biện chứng giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội a. Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội Theo quan điểm thế gới quan duy vật thì vật chất có trước nó sinh ra và quyết định ý thức. Trong lĩnh vực XH thì quan hệ này được biểu hiện là tồn tại xã hội có trước nó sinh ra và quyết định ý thức xã hội điều đó được thể hiện cụ thể là - Tồn tại xã hội nào thì sinh ra ý thức xã hội ấy. Tức là người ta không thể tìm nguồn gốc tư tưởng trong