Tài liệu giáo trình Kỹ thuật công nghệ, bộ môn Khoa học vật liệu_ Chương: Hợp kim và biến đổi tổ chức_ Hợp kim và giản đồ pha. | 80 Phần II HỢP KIM VÀ BIẾN ĐỔI TỔ CHỨC Chương 3 HỢP KIM VÀ GIẢN Đố PHA Trong thực tế đặc biệt trong cơ khí và xây dựng người ta không dùng thuần kim loại nguyên chất nguyên tố hóa học và hợp chất hóa học mà thường là tổ hợp các chất cơ bản trên. Khi hòa trộn các nguyên tố hợp chất hóa học với nhau bằng cách nấu chảy lỏng chúng trong quá trình làm nguội tiếp theo các chất đưa vào có những tương tác với nhau tạo nên cấu trúc mới và do đó có tính chất khác đi đôi khi khác hẳn vật liệu trở nên đa dạng hơn thích ứng hơn trong sử dụng. Chính chương này giải quyết vấn đề đó cho hệ hợp kim vật liệu kim loại và các nguyên lý cho hợp kim cũng hoàn toàn thích hợp và ứng dụng được cho hệ vật liệu vô cơ - ceramic và có thể cả cho hệ vật liệu hữu cơ - polyme. . Cấu trúc tinh thể của hợp kim . Khái niệm về hợp kim a. Định nghĩa Hợp kim là vật thể của nhiều nguyên tố và mang tính kim loại dẫn điện dẫn nhiệt cao dẻo dễ biến dạng có ánh kim . Hợp kim được tạo thành trên cơ sở kim loại giữa hai kim loại với nhau như latông Cu và Zn mà cũng có thể là giữa một kim loại với một á kim như thép gang Fe và C song nguyên tố chính vẫn là kim loại đó là hợp kim đơn giản hay giữa nguyên tố chính là kim loại với hai hay nhiều nguyên tố khác đó là hợp kim phức tạp. Nguyên tố kim loại chính chứa nhiều nhất 50 được gọi là nền hay nguyên tố chủ. Thành phần của các nguyên tố trong hợp kim và trong ceramic thường được biểu thị bằng phần trâm khối lượng khi bằng phần trâm nguyên tử phải chỉ định rõ kèm theo trong polyme được biểu thị bằng phần trâm thể tích. b. Ưu việt của hợp kim Các kim loại nguyên chất thể hiện rõ ưu việt trong dẫn nhiệt dẫn điện vì chúng có các chỉ tiêu này cao nhất như các dây dẫn điện đều được làm bằng nhôm đổng nguyên chất. Tuy nhiên trong chế tạo cơ khí thiết bị đổ dùng. các vật liệu đem dùng thường là hợp kim vì so với các kim loại nguyên chất nó có các đặc tính phù hợp hơn về sử dụng gia công và kinh tế. 1 Trước hết các vật liệu cơ khí phải có độ bền cao để chịu được
