Tác phẩm Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán là một công trình nghiên cứu khoa học lớn của , đồng thời cũng là một trong những tác phẩm tiêu biểu của chủ nghĩa Mác – Lênin. Tác phẩm ra đời vào những năm đầu của thế kỷ XX, không chỉ bắt nguồn từ những biến động chính trị của nước Nga mà còn để đấu tranh chống lại những người theo chủ nghĩa Makhơ – một trường phái với tên gọi “chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán” đã thu hút được sự chú ý.