Trong thực tiễn đời sống, các quan hệ pháp luật trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm có thể phát sinh giữa một bên là doanh nghiệp bảo hiểm với bên kia là tổ chức, cá nhân, hộ gia đình (với tư cách là bên mua bảo hiểm, bên được bảo hiểm hoặc bên thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm). Đối với trường hợp bên tham gia quan hệ bảo hiểm là cá nhân hay hộ gia đình thì vấn đề sẽ trở nên phức tạp hơn, bởi lẽ khi đó sẽ phát sinh các quyền và nghĩa vụ liên.