Các enzyme hạn chế được phân lập từ các sinh vật prokaryote, có khả năng phân hủy DNA của bacteriophage để hạn chế khả năng sinh trưởng của chúng ở trong vi khuẩn. Hiện nay, người ta đã tìm thấy hơn 900 enzyme hạn chế khác nhau từ khoảng 250 chủng vi sinh vật. | Chương 1 Các enzyme dùng trong tạo dòng phân tử I. Các enzyme hạn chế Các enzyme hạn chế được phân lập từ các sinh vật prokaryote có khả năng phân hủy DNA của bacteriophage để hạn chế khả năng sinh trưởng của chúng ở trong vi khuẩn. Hiện nay người ta đã tìm thấy hơn 900 enzyme hạn chế khác nhau từ khoảng 250 chủng vi sinh vật. Các enzyme hạn chế có ba loại type I II và III. Các enzyme được dùng phổ biến hiện nay thuộc type II có cơ chế tác động đơn giản nhất. Đây là các nuclease cắt ở một vị trí đặc hiệu nằm bên trong sợi DNA chứ không phân hủy DNA từ hai đầu nên được gọi là endonuclease. Tên gọi đầy đủ của chúng là các restriction endonuclease type II hay được gọi đơn giản là enzyme hạn chế restriction enzyme RE . 1. Các enzyme hạn chế type II Cách gọi tên các enzyme hạn chế dựa trên các qui ước quốc tế. Tên chi và tên loài của sinh vật mà ở đó tìm thấy enzyme được dùng để đặt cho phần đầu của tên enzyme viết nghiêng bao gồm chữ thứ nhất của tên chi và hai chữ đầu của tên loài. Ví dụ enzyme được tách chiết từ vi khuẩn Escherichia coli thì có tên là Eco còn enzyme được tách chiết từ vi khuẩn Bacillus globigii thì viết là Bgl. Ngoài ra tên gọi enzyme hạn chế còn được bổ sung thêm phần sau viết thẳng tùy thuộc vào chủng vi khuẩn liên quan và tùy thuộc vào sự có mặt hay không của các yếu tố ngoài nhiễm sắc thể. Ví dụ RI trong enzyme EcoRI có nghĩa như sau R là viết tắt của chủng RY13 I là bậc xác định đầu tiên trong vi khuẩn first identified order in bacterium . Giá trị của enzyme hạn chế là ở tính đặc hiệu của chúng. Các enzyme này cắt DNA ở các vị trí nhận biết riêng biệt bao gồm từ 4-6 cặp nucleotide có trình tự đối xứng đảo ngược nhau các đoạn ngắn này gọi là palindrome đoạn đối xứng là đoạn DNA có hai sợi hoàn toàn đối xứng giống hệt nhau nếu lật ngược đầu đuôi . Ví du enzyme EcoRI nhận biết chuỗi hexanucleotide 6 nucleotide . Á . _ 5 . ficoRI 5 ._G 3 . 3 .CTTAA t Giống như EcoRI nhiều enzyme hạn chế đã tạo ra các đoạn DNA với đầu lồi
