CÁC BỆNH NHIỄM RICKETTSIAE(RICKETTSIOSES)

Là vi khuẩn Gram(-), ký sinh nội bào. Tồn tại trong vòng lưu hành mò - động vật có xương sống, chủ yếu là các thú nhỏ Có tính đa dạng cao về cấu trúc kháng nguyên và độc tính đối với động vật thực nghiệm Không mọc trong các môi trường nuôi cấy thông thường; phân lập trên chuột nhắt trắng, phôi gà, môi trường tế bào | C¸c bÖnh nhiÔm rickettsiae (rickettsioses) Bs. Ph¹m Thanh Thñy §¹i c­¬ng vÒ c¸c bÖnh nhiÔm rickettsia Rickettsia lµ nh÷ng vi khuÈn Gram (-) ký sinh néi bµo. Trong thiªn nhiªn, phÇn lín c¸c rickettsia tån t¹i trong vßng l­u hµnh ®éng vËt cã vó - ®éng vËt ch©n ®èt. Th­êng g©y sèt cÊp tÝnh Mét sè cã kh¶ n¨ng g©y dÞch (sèt ph¸t ban do chÊy rËn); mét sè bÖnh l­u hµnh tiÒm tµng ë nhiÒu vïng ®Þa lý (sèt mß ë Ch©u ¸, sèt ph¸t ban vïng nói ®¸ ë Hoa kú, sèt dÞch chuét, ). Sè ng­êi m¾c bÖnh cã thÓ cao; bÖnh nh©n cã thÓ bÞ tö vong nÕu kh«ng ®­îc chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ thÝch hîp. BÖnh sèt mß (Scrub typhus) Orientia tsutsugamushi - t¸c nh©n g©y bÖnh sèt mß Lµ vi khuÈn Gram(-), ký sinh néi bµo. Tån t¹i trong vßng l­u hµnh mß - ®éng vËt cã x­¬ng sèng, chñ yÕu lµ c¸c thó nhá Cã tÝnh ®a d¹ng cao vÒ cÊu tróc kh¸ng nguyªn vµ ®éc tÝnh ®èi víi ®éng vËt thùc nghiÖm Kh«ng mäc trong c¸c m«i tr­êng nu«i cÊy th«ng th­êng; ph©n lËp trªn chuét nh¾t tr¾ng, ph«i gµ, m«i tr­êng tÕ bµo ®Æc ®iÓm sinh häc cña mß Leptotrombidium Thuéc hä ve bÐt, cã kÝch th­íc bÐ, ≤ 1 mm Vßng ®êi bao gåm 4 giai ®o¹n: trøng, Êu trïng, nhéng, vµ giai ®o¹n tr­ëng thµnh Êu trïng lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn duy nhÊt ký sinh ë c¸c ®éng vËt cã x­¬ng sèng Êu trïng mß cã tÇm di chuyÓn h¹n chÕ, th­êng tËp trung thµnh tõng ®¸m (“®¶o” mß hoÆc c¸c “®iÓm nãng” l©y truyÒn sèt mß) Sinh c¶nh tù nhiªn cña mß lµ nh­ng n¬i c©y cá thÊp hoÆc th¶m thùc vËt chuyÓn tiÕp Mß leptotrombidium – æ bÖnh vµ trung gian truyÒn bÖnh Vai trß æ bÖnh vµ trung gian truyÒn bÖnh cña mß: Êu trïng mß mang orientia khi ch­a ®èt ®éng vËt do ®­îc truyÒn tõ thÕ hÖ tr­íc Orientia ®­îc truyÒn qua c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña mß vµ truyÒn qua trøng cho thÕ hÖ sau. Êu trïng mß truyÒn orientia cho ®éng vËt vµ ng­êi khi ®èt Ph©n bæ cña sèt mß trªn thÕ giíi Tinh hinh sèt mß trªn thÕ giíi Sèt mß ®­îc biÕt ®Õn ë nhiÒu n­íc ë Ch©u ¸ - Th¸i Binh D­¬ng tõ tr­íc vµ nöa ®Çu thÕ kû XX, thùc sù ®­îc ghi nhËn trong ChiÕn tranh ThÕ giíi Thø hai Sau 1945, nhiÒu nghiªn cøu vÒ sèt mß | C¸c bÖnh nhiÔm rickettsiae (rickettsioses) Bs. Ph¹m Thanh Thñy §¹i c­¬ng vÒ c¸c bÖnh nhiÔm rickettsia Rickettsia lµ nh÷ng vi khuÈn Gram (-) ký sinh néi bµo. Trong thiªn nhiªn, phÇn lín c¸c rickettsia tån t¹i trong vßng l­u hµnh ®éng vËt cã vó - ®éng vËt ch©n ®èt. Th­êng g©y sèt cÊp tÝnh Mét sè cã kh¶ n¨ng g©y dÞch (sèt ph¸t ban do chÊy rËn); mét sè bÖnh l­u hµnh tiÒm tµng ë nhiÒu vïng ®Þa lý (sèt mß ë Ch©u ¸, sèt ph¸t ban vïng nói ®¸ ë Hoa kú, sèt dÞch chuét, ). Sè ng­êi m¾c bÖnh cã thÓ cao; bÖnh nh©n cã thÓ bÞ tö vong nÕu kh«ng ®­îc chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ thÝch hîp. BÖnh sèt mß (Scrub typhus) Orientia tsutsugamushi - t¸c nh©n g©y bÖnh sèt mß Lµ vi khuÈn Gram(-), ký sinh néi bµo. Tån t¹i trong vßng l­u hµnh mß - ®éng vËt cã x­¬ng sèng, chñ yÕu lµ c¸c thó nhá Cã tÝnh ®a d¹ng cao vÒ cÊu tróc kh¸ng nguyªn vµ ®éc tÝnh ®èi víi ®éng vËt thùc nghiÖm Kh«ng mäc trong c¸c m«i tr­êng nu«i cÊy th«ng th­êng; ph©n lËp trªn chuét nh¾t tr¾ng, ph«i gµ, m«i tr­êng tÕ bµo ®Æc ®iÓm sinh häc cña mß .