Bài giảng y học: Mô cơ

. Sợi cơ vân: - Sợi cơ hình lăng trụ, 4 (20) cm x 10-100 m. Vân ngang sáng tối xen kẽ nhau - Màng sợi cơ: màng bào tương và màng đáy - Nhân: Dẹt, hoặc trứng, ít chất nhiễm sắc, nhiều nhân (7000)/sợi cơ - Cơ tương: Tơ cơ vân Những bào quan khác và chất vùi | MÔ CƠ M« c¬ MÔ CƠ TRƠN 1. Mô cơ trơn cắt dọc; 2. Mô cơ trơn cắt ngang. 1 2 M« c¬ tr¬n c¾t däc gåm tËp hîp nh÷ng sîi c¬ tr¬n xÕp theo chiÒu däc. M« c¬ tr¬n c¾t ngang gåm tõng bã nh÷ng sîi c¬ tr¬n c¾t ngang. MÔ CƠ TRƠN CẮT DỌC VÀ NGANG 1 3 2 3 1. Mô và sợi cơ trơn cắt dọc; 2. Mô và sợi cơ trơn cắt ngang; 3. Mô liên kết. M« c¬ tr¬n c¾t däc quan s¸t ë ®é phãng ®¹i lín thÊy râ nã ®­îc t¹o thµnh bëi nhiÒu sîi c¬ tr¬n ®øng rÊt s¸t nhau. Mçi sîi c¬ cã h×nh thoi dµi, nhän 2 ®Çu. PhÇn ph×nh cña tÕ bµo nµy ¸p vµo phÇn nhän cña tÕ bµo kia. Nh©n tÕ bµo c¬ cã h×nh trøng n»m chÝnh gi÷a tÕ bµo. M« c¬ tr¬n c¾t ngang cho thÊy c¸c mÆt c¾t ngang kh¸c nhau cña c¸c tÕ bµo c¬ tr¬n. NÕu c¾t qua ®Çu sîi c¬ sÏ thÊy mét thiÕt diÖn nhá, nÕu c¾t qua th©n th× thÊy thiÕt diÖn lín chøa nh©n n»m gi÷a sîi c¬. C¸c bã sîi c¬ ng¨n c¸ch nhau b»ng m« liªn kÕt. ĐÁM RỐI THẦN KINH AUERBACH 1. Mô cơ trơn cắt ngang; 2. Đám rối thần kinh Auerbach; 3. Mô cơ trơn cắt dọc. 1 3 2 Xen gi÷a líp c¬ tr¬n c¾t ngang vµ c¾t däc cña èng tiªu ho¸ cã ®¸m rèi thÇn kinh Auerbach. §©y lµ h¹ch thÇn kinh thùc vËt, ®iÒu khiÓn sù vËn ®éng c¸c sîi c¬ tr¬n cña èng tiªu ho¸. MÔ CƠ VÂN A. Mô cơ vân cắt dọc; B. Mô cơ vân cắt ngang; C. Mô liên kết. C ë tiªu b¶n l­ìi, cã thÓ thÊy tõng khèi m« c¬ v©n c¾t däc xen kÏ víi c¸c khèi m« c¬ v©n c¾t ngang. Chóng c¸ch nhau bëi m« liªn kÕt giµu m¹ch m¸u. SỢI CƠ VÂN CẮT DỌC VÀ NGANG A. Sợi cơ vân cắt dọc; B. Sợi cơ vân cắt ngang; 1. Nhân sợi cơ; 2. Bó tơ cơ; 3. Mạch máu trong mô liên kết. A B 1 1 2 3 3 Sîi c¬ v©n c¾t däc cã h×nh trô rÊt dµi vµ mang tÝnh hîp bµo. Mét sîi c¬ cã nhiÒu nh©n nhá, sÉm mÇu, n»m s¸t mµng bµo t­¬ng. §Æc biÖt, däc theo chiÒu dµi sîi c¬ cã c¸c v©n ngang m¶nh, rÊt ®Òu ®Æn. Sîi c¬ v©n c¾t ngang cã h×nh ®a diÖn lín, nh©n sÉm mµu, n»m s¸t mµng bµo t­¬ng. Trong bµo t­¬ng cã tõng bã t¬ c¬ c¾t ngang VÂN NGANG CỦA CƠ VÂN Víi ®é phãng ®¹i lín, v©n ngang cña sîi c¬ ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ. §ã lµ nh÷ng v¹ch mÇu hång bãng rÊt ®Òu ®Æn, v¾t ngang qua sîi c¬. Nh©n sîi c¬ nhá, dÑt, n»m s¸t mµng bµo t­¬ng. MÔ CƠ VÂN VÀ MÔ CƠ TRƠN 1. Mô cơ vân cắt ngang; 2. Mô cơ trơn cắt ngang; 3. Mô liên kết. 1 2 1 2 3 ë mét ®o¹n cña thùc qu¶n cã thÓ thÊy c¶ sîi c¬ v©n vµ sîi c¬ tr¬n trªn cïng mét l¸t c¾t. NÕu nh­ sîi c¬ v©n c¾t ngang cã h×nh ®a diÖn rÊt lín, nh©n nhá n»m s¸t mµng bµo t­¬ng, th× sîi c¬ tr¬n c¾t ngang cã h×nh trßn hay ®a diÖn nhá, nh©n n»m gi÷a sîi c¬. MÔ CƠ TIM VÀ MÔ NÚT 1. Mô nút; 2. Mô cơ tim. Thµnh phÇn chÝnh t¹o ra qu¶ tim lµ m« c¬ tim, c¸c tÕ bµo c¬ tim nèi víi nhau thµnh mét hÖ thèng l­íi. Sù vËn ®éng cña m« c¬ tim ®­îc ®iÒu khiÓn b»ng m« nót. C¸c tÕ bµo m« nót cã h×nh trßn hay ®a diÖn lín (khi c¾t ngang). Bµo t­¬ng tÕ bµo s¸ng mµu, ngo¹i vi tÕ bµo còng cã t¬ c¬ mÇu ®á nh­ng rÊt Ýt. MÔ CƠ TIM CẮT DỌC VÀ NGANG 1. Mô cơ tim cắt dọc; 2. Mô cơ tim cắt ngang; 3. Mô liên kết. 1 2 3 3 ë m« c¬ tim c¾t däc, cã thÓ quan s¸t kh¸ râ c¸c nh¸nh nèi c¸c sîi c¬ víi nhau. Nh©n tÕ bµo n»m chÝnh gi÷a sîi c¬ vµ cã kÝch th­íc kh¸ lín. M« c¬ tim c¾t ngang gåm cã nh÷ng sîi c¬ tim h×nh ®a diÖn, trong bµo t­¬ng cã nhiÒu bã t¬ c¬. Nh©n n»m chÝnh gi÷a sîi c¬. SỢI CƠ TIM 1. Nhân TB cơ tim; 2. Vạch bậc thang; 3. Bó tơ cơ cắt dọc; 4. Mô liên kết. 1 1 2 2 2 3 4 4 ë ®é phãng ®¹i lín vµ rÊt lín, cho phÐp thÊy râ c¸c nh¸nh nèi cña sîi c¬ tim. B»ng ph­¬ng ph¸p nhuém ®Æc biÖt, cã thÓ quan s¸t ®­îc mét cÊu tróc ®Æc biÖt ®ã lµ v¹ch bËc thang. B¶n chÊt cña v¹ch bËc thang chÝnh lµ ranh giíi gi÷a 2 tÕ bµo c¬ tim kÕ tiÕp nhau. Nh÷ng bã t¬ c¬ th× dÔ dµng quan s¸t, trong khi nh÷ng v©n ngang th× kh«ng râ nh­ ë c¬ v©n.