Mâu thuẫn không chỉ có trong lĩnh vực xã hội mà nó còn tồn tại trong cả lĩnh vực tư nhiên và trong chính tư duy của con nguời. Mâu thuẫn tồn tại từ khi sự vật xuất hiện cho đến khi sự vật kết thúc tồn tại của mình. Trong mỗi sự vật mâu thuẫn hình thành không chỉ có một mà có nhiều mâu thuẫn và sự vật trong cùng một lúc có nhiều mặt đối lập, mâu thuần này mất đi thì mâu thuẫn khác lại hình thành. Trong hoạt động kinh tế hiện tượng đó cũng.