Lý luận hình thái kinh tế - xã hội do Mác - Ăngghen phát hiện ra vào những năm 40 của thế kỷ 19, được kế thừa và phát triển hay nói đúng hơn là vận dụng lý luận này vào CM tháng 10 Nga. | + Dựa trên sự phân tích trực tiếp những mâu thuẫn cơ bản của CNTB trong giai đoạn đầu, đặc biệt là mâu thuẫn giữa LLSX và QHSXTBCN, dựa vào triển vọng của phong trào công nhân Mác và Ăngghen đã đưa ra dự đoán về sự phát triển của xã hội loài người trong tương lai là tất yếu tiến tới HTKT-XH CSCN mà giai đoạn đầu là CNXH. Trong dự đoán khoa học của mình, Mác và Ăngghen đã đua ra phác họa về những đường nét chủ yếu của xã hội tương lai ấy: LLSX mang tính xã hội hóa cao, xã hội điều tiết và trao đổi sản phẩm một cách có kế hoạch, mọi sự phân chia giai cấp và áp bức giai cấp bị xoa bỏ, sản xuất được tiến hành trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, con người được phát triển do những năng lực cá nhân của mình. Những phác họa ấy là rất quý báu nhưng cũng chỉ là sự phác họa chủ yếu, chưa đầy đủ, cần pahir tiếp tục bổ sung hoàn thiện. đã từng chỉ rõ “Chúng ta không hề coi lý luận của Mác như những gì đã xong xuôi hẳn và bất khả xâm phạm; trái lại, chúng ta tin răng lý luận đó chỉ đặt nền móng cho môn khoa học mà những người XHCN phải phát triển hơn nữa về mọi mặt, nếu họ không muốn lạc hậu với cuộc sống”.
