Tuyển tập các bài giảng trình bày một các sinh động về các tập tính của động vật nêu cụ thể về các tập tính mà động vật tự nhiên có hoặc do con người huấn luyện mà hình thành. Với nhiều phần giảng dạy hấp dẫn mong rằng các tài liệu giúp các em học sinh tiếp thu bài học hiệu quả nhất. | Môn sinh 11 GV : Nguyễn Lưu Thanh Huyền Bài 32: TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT (tt) IV – MỘT SỐ HÌNH THỨC HỌC TẬP Ở ĐỘNG VẬT Quen nhờn In vết Điều kiện hóa (hay thành lập phản xạ có điều kiện) Học ngầm Học khôn 1. Quen nhờn - Là hình thức học tập đơn giản nhất - Kích thích được lặp đi lặp lại nhiều lần → không gây nguy hiểm gì → động vật không có cảm ứng trả lời. (kích thích trở thành quen nhờn). 2. In vết - Động vật mới sinh thường “in vết” những vật gì chuyển động đầu tiên mà chúng nhìn thấy. - Nếu không có bố mẹ, chim non có thể in vết những con chim khác loài, con người, hay những vật chuyển động khác. - Tập tính này chỉ có ở động vật mới sinh ra một vài giờ đồng hồ cho đến hai ngày, về sau hiệu quả thấp hẳn. 3. Điều kiện hóa (hay thành lập phản xạ có điều kiện) Điều kiện hóa đáp ứng: - Do liên kết hai kích thích, tác động đồng thời. Ví dụ của Paplov: bật đèn và cho chó ăn→ chó tiết nước bọt, lặp lại nhiều lần → chỉ bật đèn chó đã tiết nước bọt Đến giờ ăn, chỉ nghe tiếng chân người là cá nổi lên b. Điều kiện hóa thao tác (hành động): - Là kiểu liên kết một hành vi của động vật với một phần thưởng (hoặc phạt) sau đó động vật chủ động lặp lại các hành vi đó (học theo cách thử và sai) Để huấn luyện những chú chó, người huấn luyện luôn cho chó ăn sau những bài tập. Để nhận được phần thưởng như thế những chú chó phải làm lại những bài tập đã được dạy. 4. Học ngầm - Là kiểu học không có ý thức, không biết rõ là đã học được. Khi có nhu cầu, kiến thức đó tái hiện lại giúp động vật giải quyết vấn đề tương tự. Chuột thăm dò đường đi, để tìm đến nơi có thức ăn nhanh nhất. Động vật hoang dã quan sát xung quanh để tránh thú dữ 5. Học khôn - Học có chủ định, có chú ý → Phối hợp các kinh nghiệm cũ để tìm cách giải quyết những tình huống mới. (Chỉ có ở động vật có hệ thần kinh phát triển: người, động vật thuộc bộ linh trưởng). Tinh tinh tự biết sếp hộp để lấy chuối Khỉ biết dùng vòi hút uống nước dừa Và dùng que bắt mối IV – MỘT SỐ TẬP TÍNH PHỔ BIẾN Ở ĐỘNG VẬT Tập tính kiếm ăn Tập | Môn sinh 11 GV : Nguyễn Lưu Thanh Huyền Bài 32: TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT (tt) IV – MỘT SỐ HÌNH THỨC HỌC TẬP Ở ĐỘNG VẬT Quen nhờn In vết Điều kiện hóa (hay thành lập phản xạ có điều kiện) Học ngầm Học khôn 1. Quen nhờn - Là hình thức học tập đơn giản nhất - Kích thích được lặp đi lặp lại nhiều lần → không gây nguy hiểm gì → động vật không có cảm ứng trả lời. (kích thích trở thành quen nhờn). 2. In vết - Động vật mới sinh thường “in vết” những vật gì chuyển động đầu tiên mà chúng nhìn thấy. - Nếu không có bố mẹ, chim non có thể in vết những con chim khác loài, con người, hay những vật chuyển động khác. - Tập tính này chỉ có ở động vật mới sinh ra một vài giờ đồng hồ cho đến hai ngày, về sau hiệu quả thấp hẳn. 3. Điều kiện hóa (hay thành lập phản xạ có điều kiện) Điều kiện hóa đáp ứng: - Do liên kết hai kích thích, tác động đồng thời. Ví dụ của Paplov: bật đèn và cho chó ăn→ chó tiết nước bọt, lặp lại nhiều lần → chỉ bật đèn chó đã tiết nước bọt Đến giờ ăn, chỉ nghe tiếng chân người là
