Quá trình cầm máu-đông máu bình thường bao gồm hai giai đoạn: o Cầm máu nguyên phát (cầm máu ban đầu) (hình 1): Diễn ra ngay tức khắc Có hai yếu tố quan trọng: tiểu cầu (kết tập tạo thành nút chặn tiểu cầu) và thành mạch (hiện tượng co mạch). Tiểu cầu kết dính vào nơi thành mạch bị tổn thương trực tiếp hay thông qua cầu nối vWF (yếu tố von Willebrand). Hình 1- Cầm máu nguyên phát o Cầm máu thứ phát (đông máu) (hình 2): diễn ra chậm (vài phút tới vài giờ), dẫn đến việc hình thành. | NGOẠI KHOA LÂM SÀNG-2007 RỐI LOẠN CẦM MÁU-ĐÔNG MÁU TRONG NGOẠI KHOA 1-Đại cương Quá trình cầm máu-đông máu bình thường bao gồm hai giai đoạn o Cầm máu nguyên phát cầm máu ban đầu hình 1 Diễn ra ngay tức khắc Có hai yếu tố quan trọng tiểu cầu kết tập tạo thành nút chặn tiểu cầu và thành mạch hiện tượng co mạch . Tiểu cầu kết dính vào nơi thành mạch bị tổn thương trực tiếp hay thông qua cầu nối vWF yếu tố von Willebrand . Hình 1- Cầm máu nguyên phát o Cầm máu thứ phát đông máu hình 2 diễn ra chậm vài phút tới vài giờ dẫn đến việc hình thành cục máu đông. Quá trình đông máu bắt đầu bên ngoài lòng mạch con đường ngoại sinh hay bên trong lòng mạch con đường nội sinh . Cả con đường ngoại sinh và nội sinh đều dẫn đến việc hoạt hoá yếu tố X bắt đầu con đường chung. Yếu tố X hoạt hoá sẽ chuyển prothrombin thành thrombin. Thrombin được hình thành sẽ chuyển fibrinogen thành fibrin. Các sợi fibrin được hình thành sẽ phủ lên nút chặn tiểu cầu tạo thành cục máu đông. 112 NGOẠI KHOA LÂM SÀNG-2007 Sau vài giờ cục máu đông bắt đầu co lại. Quá trình co cục máu đông sẽ làm cho hai mép vết thương thành mạch áp lại gần nhau tạo điều kiện cho tổn thương mau phục hồi. Sau vài ngày hiện tương tiêu sợi huyết bắt đầu. Các sợi fibrin sẽ bị ly giải bởi plasmin. GIAÍ ĐOẠN ĐỎNG MÁU BÌNH THƯỜNG Hình 2- Cầm máu thứ phát Nhằm ức chế quá trình đông máu quá mức thúc đẩy sự tiêu cục máu đông một khi tổn thương thành mạch đã được sửa chữa trong huyết tương lưu hành các yếu tố trung hoà sau đây o Prostacyclin PGI2 do các tế bào nội mạc mạch máu tổng hợp. Tác dụng gây dãn mạch và ức chế sự kết tập tiểu cầu. o Antithrombin III ATIII ức chế hoạt động của thrombin. Heparin được sản xuất từ basophil và mast cell có tác dụng hoạt hoá antithrombin III. o Protein C cùng với cofactor protein S ức chế yếu tố Va và VIIIa. Thrombomodulin được sản xuất bởi các tế bào nội mạch kết hợp với thrombin và sau đó hoạt hoá protein C. o Plasmin phân cắt fibrin thành các sản phẩm giáng hoá hoà tan được. Các xét nghiệm đánh .
