Giáo án Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ giúp học sinh nắm được đặc điểm của quá trình nhân lên ở virut. Đồng thời, nêu được đặc điểm của virut HIV, các con đường lây truyền bệnh và biện pháp phòng ngừa. Mong rằng tài liệu này sẽ hữu ích với quý thầy cô và các em. | Bài 30 : SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT TRONG TẾ BÀO CHỦ I. Mục tiêu bài học : Sau khi học xong bài này, HS cần : - Trình bày được đặc điểm của quá trình nhân lên ở virut. - Nêu được đặc điểm của virut HIV, các con đường lây truyền bệnh và biện pháp phòng ngừa. II. Phương tiện : - Hình 30, SGK Sinh học 10 – cơ bản phóng to. - Phiếu học tập: Các giai đoạn Đặc điểm Hấp phụ Xâm nhập Sinh tổng hợp Lắp ráp Phóng thích III. Phương pháp : Minh họa – thảo luận nhóm + Hỏi đáp + Diễn giảng. IV. Nội dung bài học : 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ: Câu 1 : Mô tả cấu trúc của virut, giải thích các thuật ngữ : capsit, capsôme, nuclêôcapsit. Câu 2 : Nêu 3 đặc điểm cơ bản của virut. 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1: GV chia nhóm HS, treo hình 30, phát phiếu học tập và nêu yêu cầu công việc cho HS. Câu hỏi: Nêu đặc điểm các giai đoạn trong chu trình nhân lên của virut ? GV yêu cầu các nhóm dán phần thảo luận lên bảng, GV phân tích và yêu cầu các nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV đánh giá, kết luận. GV nêu câu hỏi, yêu cầu HS trả lời. Câu hỏi 1: HIV là gì? Nêu các con đường lây nhiễm HIV ? GV nhận xét, kết luận. Câu hỏi 2: Trình bày các giai đoạn phát triển của bệnh AIDS ? Vì sao có những bệnh nhân nhiễm virut nhưng không biết mình mắc bệnh ? GV kết luận. Câu hỏi 3: Từ các con đường lây nhiễm HIV, hãy đề xuất phương pháp phòng ngừa ? GV đánh giá, kết luận. HS nhận phiếu học tập, nghe yêu cầu của GV, quan sát hình, tiến hành thảo luận và thống nhất kết quả. Giai đoạn Đặc điểm Hấp phụ Bám trên bề mặt tế bào vật chủ. Xâm nhập + Phagơ: vỏ để ngoài, lõi xâm nhập và bên trong. Sinh tổng hợp Sử dụng enzim và nguyên liệu của tế bào chủ để tổng hợp a. nuclêic và prôtêin Lắp ráp Vỏ bao lấy a. nuclêic tạo thành virut hoà chỉnh. Phóng thích + Phá vở tế bào bằng cách làm tan màng để ồ ạt chui ra ngoài. + Chui ra từ từ theo lối nảy chồi. HS nghe câu hỏi, dựa vào kiến thức đã học trả lời. HS nghiên cứu SGK trả lời. HS tự nghiên cứu trả lời. HS khác bổ sung. I. Chu trình nhân lên của virut: Gồm 5 giai đoạn. 1. Sự hấp phụ : Virut bám một cách đặc hiệu trên bề mặt tế bào vật chủ. 2. Xâm nhập : + Phagơ : chỉ có axit nuclêic xâm nhập vào tế bào chủ. + Virut động vật : đưa cả nuclêôcapsit vào tế bào chủ. 3. Sinh tổng hợp : Sử dụng enzim và nguyên liệu tế bào để tổng hợp axit nuclêic và prôtêin cho riêng mình. 4. Lắp ráp : axit nuclêic + prôtêin → virut hoàn chỉnh. 5. Phóng thích : + Virut chui từ từ ra ngoài theo lối nảy chồi. + Phá vỡ tế bào để ồ ạt chui ra ngoài. Virut nhân lên làm tan tế bào gọi là chu trình tan. II. HIV/AIDS : 1. Khái niệm về HIV : - Là virut gây suy giảm miễn dịch ở người. 2. Ba con đường lây truyền HIV: + Qua đường máu. + Qua đường tình dục. + Qua mẹ truyền cho con. 3. Ba giai đoạn phát triển của bệnh : - Giai đoạn sơ nhiễm hay thời kì “cửa sổ” : kéo dài 2 tuần đến 3 tháng. - Giai đoạn không triệu chứng : kéo dài 1 – 10 năm. - Giai đoạn biểu hiện triệu chứng HIV/AIDS : các bệnh cơ hội xuất hiện. 4. Biện pháp phòng ngừa : Hiện nay chưa có văcxin phòng và thuốc chữa bệnh AIDS. Do đó, cách phòng bệnh hữu hiệu nhất là có lối sống lành mạnh, vệ sinh y tế, loại trừ tệ nạn xã hội, 4. Củng cố: Câu 1 : Nêu đặc điểm 5 giai đoạn nhân lên của virut trong tế bào. Câu 2 : HIV là gì ? Nêu các con đường lây nhiễm HIV. Sự xâm nhập của HIV và phagơ khác nhau ở điểm nào ? 5. Dặn dò : - Học thuộc bài đã học. - Xem mục : Em có biết ? - Đọc bài 31 trang 121, SGK Sinh học 10 – cơ bản. Giáo án Sinh học 10
