Công tác thanh tra nhà nước về bảo vệ môi trường đóng vai trò quan trọng trong chu trình quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường. Ra đời từ 1995, lực lượng thanh tra nhà nước về bảo vệ môi trường đã từng bước trưởng thành, góp phần quan trọng vào ngăn ngừa và xử lý các vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. . | Việc phân tích, tổng hợp, đánh giá ở hiện trường là rất cần thiết vì Biên bản thanh tra là một văn bản pháp lý giữa Ðoàn thanh tra hoặc Thanh tra viên với cơ sở được thanh tra. Tất cả các thông tin cần thiết của hoạt động thanh tra tại cơ sở được ghi nhận trong Biên bản thanh tra, nhằm phản ánh thực chất việc tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường tại cơ sở được thanh tra trong điều kiện ở trạng thái hoạt động bình thường. Tránh tình trạng điều kiện thực tế khi tiến hành thanh tra không phản ánh đúng thực chất hoạt động sản xuất của cơ sở như: Máy chạy không đủ công suất, điện áp, các thiết bị xử lý chất thải chỉ hoạt động khi có thanh tra. Phải phân tích đánh giá công tác quản lý giám sát môi trường của cơ sở qua các bằng chứng cụ thể như: Sổ sách theo dõi các thiết bị xử lý chất thải, các loại hoá chất đã tiêu thụ của hệ thống xử lý chất thải, tiêu thụ điện năng của thiết bị xử lý chất thải, hiệu quả xử lý chất thải, việc duy tu bảo dưỡng thiết bị xử lý chất thải.
