Bài Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp môn Hóa học lớp 12 là tài liệu tham khảo giúp học sinh biết khái niệm, thành phần phần chính của xà phòng, chất giặt rửa tổng hợp. Phương pháp sản xuất xà phòng, phương pháp chủ yếu sản xuất chất giặt rửa tổng hợp. Hiểu được nguyên nhân tạo nên đặc tính giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp. | BÀI 3: XÀ PHÒNG VÀ CHẤT TẨY RỬA TỔNG HỢP BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN HÓA HỌC LỚP 12 Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp Xà phòng Chất giặt rửa tổng hợp Một số đặc điểm khác biệt Xà phòng Khái niệm Qui trình sản xuất Cơ chế giặt tẩy Xà phòng – Khái niệm Xà phòng là hỗn hợp muối Natri hoặc Kali của các axit béo Chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn về các thành phần cấu tạo nên xà phòng: axit béo, dd kiềm và một số chất phụ gia Xà phòng – Khái niệm Axit béo: Đó là các axit hữu cơ có nguồn gốc từ dầu thực vật và mỡ động vật (có gốc Hydro cacbon dài và thẳng) VD: Axit Panmitic (C15H31COOH); Axit Oleic (C17H33COOH) Xà phòng – Khái niệm Dung dịch kiềm: dd NaOH, KOH Nếu dùng dd NaOH ta thu được xà phòng cứng Còn dùng dd KOH ta thu được xà phòng mềm Chất phụ gia: Chất tạo màu, chất tạo mùi thơm, chất tạo bọt và chất độn Xà phòng – Qui trình sản xuất Phương pháp phổ biến nhất để sản xuất xà phòng hiện nay là tiến hành phản ứng xà phòng hoá chất béo (este của Glixerin và các axit béo) Khi đun chất béo với dung dịch kiềm ta sẽ thu được xà phòng thô. Sản phẩm phụ là nước và Glixerin Xà phòng – Qui trình sản xuất Ngoài ra còn có 2 phương pháp khác ít phổ biến hơn: Thủy phân chất béo; tinh chế axit béo thu được rồi trung hoà bằng dd kiềm Oxi hoá các Parafin (thu được từ dầu mỏ) thành các axit béo. Sau đó tiến hành kiềm hoá như trên Trong quá trình xà phòng hoá, các chất phụ gia thích hợp sẽ được đưa vào Xà phòng – Qui trình sản xuất Xà phòng – Cơ chế tẩy rửa Bất kì phân tử xà phòng nào cũng có cấu tạo gồm 2 phần: Phần ưa nước: chính là nhóm –COO- , dễ dàng bị các phân tử nước ‘lôi kéo’ Phần kị nước: là phần gốc Hydrocacbon. Chúng không tan trong nước mà tan trong dầu mỡ Xà phòng – Cơ chế tẩy rửa Chất giặt rửa tổng hợp Khái niệm & Cơ chế giặt rửa Khái niệm: Chất giặt rửa tổng hợp (còn gọi là bột giặt) là các muối Natriankylsunfat RO-SO3Na, Natriankylsunfonat R-SO3Na, Natriankylbenzensunfonat R-C6H4-SO3Na (Gốc R có từ 10-18 C) Ngoài ra còn có các chất phụ gia tương tự như ở xà phòng Chất giặt rửa tổng hợp Khái niệm & Cơ chế giặt rửa Cơ chế giặt rửa: Cấu tạo gồm 2 phần: Phần ưa nước: Nhóm –SO3Na Phần kị nước: Gốc Ankyl hoặc Aryl Cơ chế: Tương tự xà phòng Một số điểm khác biệt Hiện nay bột giặt được sử dụng rộng rãi hơn nhiều so với xà phòng do có nhiều ưu điểm hơn Một số điểm khác biệt Xµ phßng ChÊt tÈy röa tæng hîp Xà phòng không có khả năng giặt tẩy trong nước cứng do tạo kết tủa với Ca2+, Mg2+ làm vải cứng và ố vàng, tạo cặn ở đáy chậu và thùng giặt Dùng được ngay cả trong nước cứng vì Không tạo kết tủa như xà phòng Có chứa gốc Photphat tạo phức tan với Ca2+ và Mg2+ Kh«ng chøa chÊt tÈy tr¾ng Cã chÊt tÈy tr¾ng lµm quÇn ¸o tr¾ng s¹ch h¬n S¶n xuÊt thµnh dang b¸nh nªn khã sö dông h¬n Thêng ë d¹ng bét nªn dÔ sö dông XIN CẢM ƠN
