Giáo trình Đại cương Lịch sử Việt Nam - Tập 3: Phần 1 trình bày lịch sử Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và xây dựng nền Dân chủ Cộng hòa. Trong phần này gồm nội dung 3 chương: Xây dựng và bảo vệ chế độ Dân chủ Cộng hòa (1945 - 1946), sự bùng nổ và tiến triển của cuộc kháng chiến trong toàn quốc (1946 - 1950), cuộc kháng chiến phát triển mạnh mẽ và kết thúc thắng lợi (1951 - 1954).