Tài liệu sau đây tổng hợp các bài viết nhằm trả lời cho "Câu 5: Những điểm mới của Hiến pháp năm 2013 so với Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001) về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân? Điểm mới nào bạn tâm đắc nhất? Vì sao?" nhằm giúp những ai tham dự cuộc thi này có thêm tài liệu để tham khảo, chuẩn bị tốt cho cuộc thi viết trên. . | Hiến pháp năm 1992 đã thể hiện tư duy chính trị - pháp lý mới trong việc quy định chế định quyền con người, quyền công dân; quyền con người thể hiện qua dân chủ đại diện, tạo cơ sở pháp lý quan trọng về bảo vệ, bảo đảm và thức đẩy các quyền con người ở nước ta; tuy vậy trong nội dung và cách thức quy định về chế định quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong Hiến pháp năm 1992 còn nhiều hạn chế như chưa có sự phân biệt rõ về quyền con người và quyền công dân; chưa xác định cụ thể vể trách nhiệm, cơ chế trách nhiệm của nhà nước trong việc bảo đảm thực hiện quyền con người và quyền công dân. Còn ở Hiến pháp năm 2013 có một điểm rất mới là đã không còn các quy định theo cách thức được Nhà nước thừa nhận các quyền con người, mà quyền con người ở đây đã có sự phân biệt khác nhau giữa quyền con người và quyền công dân. Theo đó quyền con người được hiểu là quyền tự nhiên vốn có của con người từ khi sinh ra; còn quyền công dân trước hết cũng là quyền con người nhưng việc thực hiện nó gắn với vị trí pháp lý của công dân trong quan hệ với nhà nước, được nhà nước bảo đảm đối với công dân của nước mình và “nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện thông qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và thông qua các cơ quan khác của nhà nước” (Điều 6) và Nhà nước phải có trách nhiệm đảm bảo cũng như phải bảo vệ cho những quyền đó được thực hiện trên thực tế. Đáng chú ý trong Hiến pháp 2013 cũng đã có sự thể hiện rõ sự thống nhất giữa quyền con người và quyền công dân, quyền nào là nhóm quyền được áp dụng đối với mọi cá nhân với tư cách là quyền con người, quyền nào là nhóm quyền chỉ áp dụng đối với công dân Việt Nam với tư cách là các quyền công dân. Quyền con người cũng là quyền công dân, nhưng phải có một sự phân định rạch ròi, những thứ mà mọi người được hưởng thì đó là nhân quyền (quyền con người); những gì công dân được hưởng thì đó là quyền công dân và mục đích cuối cùng của Hiến pháp là được sinh ra để đảm bảo quyền con người, quyền công dân.
