Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin: Chương 6 do ThS. Nguyễn Thị Diệu Phương biên soạn giới thiệu tới các bạn về chủ nghĩa tư bản độc quyền; chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước. Mời các bạn tham khảo bài giảng để bổ sung thêm kiến thức về lĩnh vực này. | Chương6 CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Ths:Nguyễn thị Diệu Phương CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN . Nguyên nhân hình thành CNTB độc quyền Theo Lênin: Cạnh tranh tự do nhất định dẫn đến tích tụ, tập trung sản xuất. Tích tụ tập trung sản xuất đến một trình độ nhất định sẽ dẫn đến độc quyền. Quá trình mang tính quy luật nói trên diễn ra do những nguyên nhân chủ yếu sau: - Sự phát triển của LLSX dưới tác động của tiến bộ KH- KT xuất hiện nhiều ngành SX mới. Cạnh tranh tự do: dẫn đến hai xu hướng: + Buộc các nhà TB phải cải tiến kỹ thuật, tăng quy mô. + Các nhà tư bản nhỏ bị phá sản, hoặc phải liên kết nhau để đứng vững trong cạnh tranh. Các xí nghiệp lớn cạnh tranh khốc liệt khó phân thắng bại nảy sinh xu hướng thỏa hiệp. . Đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTB độc quyền . Tập trung SX và các tổ chức độc quyền Tập trung SX đến một trình độ nhất định sẽ dẫn đến độc quyền vì: Quy mô lớn làm cho cạnh tranh gay gắt hơn, phức tạp hơn dẫn đến khuynh hướng thỏa hiệp, liên minh với nhau. Quy mô lớn nên trong một ngành còn một số ít xí nghiệp, do đó các xí nghiệp dễ dàng thỏa hiệp với nhau. a. Thực chất của độc quyền: Tổ chức độc quyền là những xí nghiệp lớn hoặc liên minh giữa các xí nghiệp lớn TBCN nắm trong tay phần lớn việc sản xuất và tiêu thụ một số loại hàng hóa, định ra giá cả độc quyền và thu lợi nhuân độc quyền cao. b. Các hình thức của độc quyền Cacten (Cartel): Là một liên minh độc quyền về: giá cả, phân chia thị trường, số lượng hàng hóa sản xuất. Các nhà tư bản tham gia Cacten vẫn độc lập về sản xuất và lưu thông. - Cacten là một liên minh độc quyền không vững chắc. Cacten phát triển nhất ở Đức. Xanhđica (Cyndicate): Là tổ chức độc quyền về lưu thông; mọi việc mua bán do một ban quản trị đảm nhiệm. Họ vẫn độc lập về SX, chỉ mất độc lập về lưu thông. Mục đích của họ là thống nhất đầu mối mua, bán để bán hàng hóa với giá đắt và mua nguyên liệu với giá rẻ. Phát triển nhất ở Pháp. Tơrơt (Trust): Là một hình thức độc quyền thống . | Chương6 CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Ths:Nguyễn thị Diệu Phương CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN . Nguyên nhân hình thành CNTB độc quyền Theo Lênin: Cạnh tranh tự do nhất định dẫn đến tích tụ, tập trung sản xuất. Tích tụ tập trung sản xuất đến một trình độ nhất định sẽ dẫn đến độc quyền. Quá trình mang tính quy luật nói trên diễn ra do những nguyên nhân chủ yếu sau: - Sự phát triển của LLSX dưới tác động của tiến bộ KH- KT xuất hiện nhiều ngành SX mới. Cạnh tranh tự do: dẫn đến hai xu hướng: + Buộc các nhà TB phải cải tiến kỹ thuật, tăng quy mô. + Các nhà tư bản nhỏ bị phá sản, hoặc phải liên kết nhau để đứng vững trong cạnh tranh. Các xí nghiệp lớn cạnh tranh khốc liệt khó phân thắng bại nảy sinh xu hướng thỏa hiệp. . Đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTB độc quyền . Tập trung SX và các tổ chức độc quyền Tập trung SX đến một trình độ nhất định sẽ dẫn đến độc quyền vì: Quy mô lớn làm cho cạnh tranh gay gắt hơn, phức tạp hơn dẫn đến khuynh hướng .
