Bài giảng Điều trị suy thượng thận cấp được biên soạn nhằm cung cấp cho các bạn những kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa đối với bệnh suy thượng thận cấp. Bài giảng hữu ích với các bạn chuyên ngành Y và những bạn quan tâm tới lĩnh vực này. | ĐIỀU TRỊ SUY THƯỢNG THẬN CẤP Cơn suy thượng thận cấp có thể là kết quả của nhiều quá trình bệnh lý Là một cấp cứu nội tiết, có thể đe dọa tính mạng Yếu tố thúc đẩy: - Nhiễm trùng, phẫu thuật - Xuất huyết tuyến thượng thận - NTH do Pseudomonas hay não mô cầu - Sử dụng kháng đông/ rối loạn đông máu - Ngưng corticoides đột ngột - CAH - Sử dụng thuốc ức chế tuyến thượng thận Các yếu tố hỗ trợ chẩn đoán: - Sạm da (nghi ngờ bệnh Addison) - Hội chứng Cushing Chẩn đoán phân biệt: - Shock giảm thể tích do mất nước, mất máu - Shock tim - Shock nhiễm trùng Phòng ngừa suy thượng thận cấp: - Tăng liều hormone ngay khi: Chấn thương Nhiễm trùng Triệu chứng gợi ý: - Buồn nôn, nôn, đau bụng - Sốt (+) - RL tri giác: ngủ lịm, lơ mơ, hôn mê - Shock giảm thể tích PHẢI LUÔN LUÔN TÌM YẾU TỐ THÚC ĐẨY Nghi ngờ cơn suy thượng thận cấp Ion đồ, đường huyết, cortisol, ACTH Nếu bệnh nhân không nặng, có thể thực hiện test ACTH KHÔNG CẦN CHỜ KẾT QUẢ MÀ PHẢI ĐIỀU TRỊ NGAY CẬN LÂM SÀNG: - Đường huyết . | ĐIỀU TRỊ SUY THƯỢNG THẬN CẤP Cơn suy thượng thận cấp có thể là kết quả của nhiều quá trình bệnh lý Là một cấp cứu nội tiết, có thể đe dọa tính mạng Yếu tố thúc đẩy: - Nhiễm trùng, phẫu thuật - Xuất huyết tuyến thượng thận - NTH do Pseudomonas hay não mô cầu - Sử dụng kháng đông/ rối loạn đông máu - Ngưng corticoides đột ngột - CAH - Sử dụng thuốc ức chế tuyến thượng thận Các yếu tố hỗ trợ chẩn đoán: - Sạm da (nghi ngờ bệnh Addison) - Hội chứng Cushing Chẩn đoán phân biệt: - Shock giảm thể tích do mất nước, mất máu - Shock tim - Shock nhiễm trùng Phòng ngừa suy thượng thận cấp: - Tăng liều hormone ngay khi: Chấn thương Nhiễm trùng Triệu chứng gợi ý: - Buồn nôn, nôn, đau bụng - Sốt (+) - RL tri giác: ngủ lịm, lơ mơ, hôn mê - Shock giảm thể tích PHẢI LUÔN LUÔN TÌM YẾU TỐ THÚC ĐẨY Nghi ngờ cơn suy thượng thận cấp Ion đồ, đường huyết, cortisol, ACTH Nếu bệnh nhân không nặng, có thể thực hiện test ACTH KHÔNG CẦN CHỜ KẾT QUẢ MÀ PHẢI ĐIỀU TRỊ NGAY CẬN LÂM SÀNG: - Đường huyết giảm - Giảm Na máu, tăng Kali máu - Cortisol máu giảm rất thấp ( < 138 nmol/l hay 5 mcg/dl) và không đáp ứng với test ACTH - ACTH tăng cao chứng tỏ suy thượng thận nguyên phát KHẨN CẤP: 1. Đặt đường truyền tĩnh mạch với kim lớn 2. Lấy máu làm xét nghiệm. 3. Truyền nhanh 2-3 lít NaCl 0,9% hay NaCl 0,9%/ G 5% 4. Tiêm tĩnh mạch ngay 100 mg Hydrocortisone sau đó tiếp tục 100 mg/6 giờ 5. Sử dụng các phương pháp hỗ trợ nếu cần CÁC BIỆN PHÁP ỔN ĐỊNH BỆNH NHÂN: 1. Tiếp tục truyền NaCl 0,9% với tốc độ chậm hơn trong 24-48 giờ kế và điều trị yếu tố khởi phát 3. Thực hiện test ACTH để xác định chẩn đoán 4. Tìm nguyên nhân của tình trạng suy thượng thận 5. Giảm liều hydrocortisone dần trong 1-3 ngày nếu khống chế được yếu tố khởi phát 6. Bắt đầu cho uống fludrocortisone 0,1mg/ngày khi đã ngưng truyền dung dịch muối PHÒNG NGỪA CƠN SUY THƯỢNG THẬN CẤP: 1. Không ngưng corticoides đột ngột 2. Phải tăng liều gấp đôi trên bệnh nhân suy thượng thận mạn khi có stress 3. Dexaméthasone 4mg (TB) mỗi 12 giờ trong những trường hợp có stress nặng 4. Chú ý tránh trường hợp mất nước
