Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin - Chương 6 trình bày về học thuyết kinh tế về chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước. Nội dung của chương này gồm có: Chủ nghĩa tư bản độc quyền; chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước; những nét mới trong chủ nghĩa tư bản hiện đại; vai trò, hạn chế và xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản. . | Chương 6 HỌC THUYẾT KINH TẾ VỀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Người biên sọan: TS Nguyễn Văn Ngọc Nội dung chương 6 : I/ Chủ nghĩa tư bản độc quyền II/ Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước III/ Những nét mới trong chủ nghĩa tư bản hiện đại. IV/ Vai trò, hạn chế và xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản. I/ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN. 1/ Nguyên nhân chuyển biến của chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh sang độc quyền. Cạnh tranh tư do sinh ra tích tụ và tập trung sản xuất, tích tụ và tập trung sản xuất phát triển đến một mức độ nào đó sẽ dẫn đến độc quyền. “Ai” chiến thắng ? CNTB ĐQ xuất hiện vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX do những nguyên nhân sau: + Sự phát triển mạnh mẻ của khoa học kỹ thuật đẩy nhanh quá trình tích tụ và tập trung tư bản. + Sự tác động của các quy luật kinh tế làm biến đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tập trung sản xuất quy mô lớn. + Khủng hoảng kinh tế cuối thể kỷ XIX và sự ra đời, phát triển hệ thống tín dụng tư bản chủ nghĩa thúc đẩy nhanh chóng quá trình tích tụ và tập trung tư bản. 2/ Những đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước. a/ Tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền. Tổ chức độc quyền là tổ chức liên minh giữa các nhà tư bản lớn để tập trung vào trong tay phần lớn việc sản xuất và tiêu thụ một số loại hàng hóa nào đó nhằm mục đích thu lợi nhuận độc quyền cao. Hình thức tổ chức độc quyền Cácten Xanhđica Tơrớt Cônggơlômêrát. Côngxóocxiom b/ Tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính. Quá trình tích tụ và tập trung tư bản dẫn đến việc ra đời các các tổ chức độc quyền ngân hàng. UBS là Ngân hàng hàng đầu của Thuỵ Sĩ. Tập đoàn tài chính lớn nhất Châu Âu. Các tổ chức này có vai trò: + Từ chỗ chỉ là trung gian trong việc thanh tóan và tín dụng, nay đã nắm được hầu hết tư bản tiền tệ của xã hội, có quyền lực chi phối mọi họat động của nền kinh tế. Ngân hàng quốc gia Thuỵ Sĩ. Thể hiện ở: - Cử đại diện của mình vào các cơ quan quản lý của độc quyền công nghiệp để giám sát việc sử dụng . | Chương 6 HỌC THUYẾT KINH TẾ VỀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Người biên sọan: TS Nguyễn Văn Ngọc Nội dung chương 6 : I/ Chủ nghĩa tư bản độc quyền II/ Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước III/ Những nét mới trong chủ nghĩa tư bản hiện đại. IV/ Vai trò, hạn chế và xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản. I/ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN. 1/ Nguyên nhân chuyển biến của chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh sang độc quyền. Cạnh tranh tư do sinh ra tích tụ và tập trung sản xuất, tích tụ và tập trung sản xuất phát triển đến một mức độ nào đó sẽ dẫn đến độc quyền. “Ai” chiến thắng ? CNTB ĐQ xuất hiện vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX do những nguyên nhân sau: + Sự phát triển mạnh mẻ của khoa học kỹ thuật đẩy nhanh quá trình tích tụ và tập trung tư bản. + Sự tác động của các quy luật kinh tế làm biến đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tập trung sản xuất quy mô lớn. + Khủng hoảng kinh tế cuối thể kỷ XIX và sự ra đời, phát triển hệ thống tín dụng tư bản chủ nghĩa thúc đẩy
