Gene, đơn vị thông tin được truyền từ cha mẹ cho con cái, là khái niệm then chốt của di truyền học. Nói đến gene tức là nói đến DNA và các quan hệ của nó với RNA và protein dưới dạng sơ đồ sau đây, được gọi là Lý thuyết trung tâm (Central Dogma) của Sinh học Phân tử (hình ). | 179 Chương 6 Gene và Quá trình Sinh tổng hợp Protein Gene đơn vị thông tin được truyền từ cha mẹ cho con cái là khái niệm then chốt của di truyền học. Nói đến gene tức là nói đến DNA và các quan hệ của nó với RNA và protein dưới dạng sơ đồ sau đây được gọi là Lý thuyết trung tâm Central Dogma của Sinh học Phân tử hình . Trong đó các sợi đơn của DNA được dùng làm khuôn cho tái bản replication như đã xét ở chương 5 . Mặt khác từng đọan xác định của nó tức các gene có thể làm khuôn cho sự tổng hợp các RNA trong một quá trình gọi là phiên mã transcription . Đến lượt các phân tử RNA này lại làm khuôn cho sự tổng hợp các chuỗi polypeptide mà từ đó tạo thành các protein quá trình này được Hình Lý thuyết trung tâm của Sinh học Phân tử gọi là dịch mã translation bởi vì nó chuyển bức thông tin dưới dạng các nucleotide thành ra sản phẩm được xây dựng bằng các amino acid. Hai quá trình sau được coi là hai giai đọan chính trong sự biểu hiện của gene mã hóa protein protein coding gene . Thực ra sự biểu hiện của một gene chịu sự kiểm soát ở nhiều cấp độ khác nhau chương 7 . Trong chương này chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu sự phát triển của khái niệm gene cấu trúc và chức năng protein - sản phẩm của gene bản chất của mã di truyền và các quá trình phiên mã và dịch mã. I. Sự phát triển của khái niệm gene 1. Các quan niệm của Mendel và Morgan về gene Mendel là người đầu tiên nêu lên định nghĩa về gene năm 1865 thuật ngữ này được Johannsen đưa ra năm 1909 . Theo đó gene là đơn vị di truyền tồn tại ở dạng hạt riêng biệt xác định một tính trạng cụ thể trong cặp tính trạng tương phản. Đây mới chỉ là sự suy luận thuần túy không có cơ sở vật chất đặc thù. Quan niệ m chính xác hơn về cơ sở vật chất và chức năng của gene nảy 180 sinh từ nhiều nguồn nghiên cứu độc lập nhau trong suốt 50 năm đầu của thế kỷ XX. Trường phái Morgan sau khi xác định các gene nằm trên nhiễm sắc thể và đề xuất phương pháp lập bản đồ gene bằng tái tổ hợp đã khăng định rằng các gene là những đơn vị cơ sở và .
