Nối tiếp nội dung phần 1 cuốn "Cơ học đá", phần 2 giới thiệu tới người đọc các nội dung: Ổn định nền và bờ dốc đá, trạng thái ứng suất và áp lực đá xung quanh công trình ngầm. nội dung chi tiết. | Chương 4 N ð NH N N VÀ B D C ðÁ . S N ð NH C A N N ðÁ . KHÁI NI M . N n ñá và s phân b ng su t trong n n ñ ng nh t Trong th c t , kh i ñá thư ng ñư c làm n n cho các công trình giao thông (c u, ñư ng ), thu l i, thu ñi n (n n ñ p ), xây d ng dân d ng (n n nhà) hay qu c phòng Tuỳ theo tính ch t và tr ng thái c a kh i ñá n n mà n n ñá có th b ng ph ng, n m ngang, ñá ít b phong hoá (hình 4 -1a) hay m p mô, l n nh n do ñá chưa b phân hu h t (hình 4-1b), hay n t n , nhi u hang h c do ho t ñ ng karst trong ñá vôi (hình 4-1c) hay tính ch t c a ñá trong n n thay ñ i theo t ng nh p xen k các l p c ng (cát k t) và m m (sét k t) như trên hình 4 -1d hay trong n n ñá tr m tích có các v t g y (hình 4-1e) hay n n ñá b n t n ch ng ch t do các h th ng khe n t trong ñá ( hình 4-1f). (a) (b) (c) (d) (e) (f) Hình . Các lo i n n ñá Trên n n ñá, ngư i ta có th làm móng nông (khi m t ñá n m nông) hay móng c c (khi m t ñá n m xa m t ñ t, trên là các l p ñ t y u) ñ truy n t i tr ng t công trình xu ng n n. ¬ häc ®¸ ð i v i n n ñá, khi ch u tác d ng c a t i tr ng t p trung, th ng ñ ng thì có th áp d ng l i gi i c a (1885) ñ xác ñ nh ñư c ng su t t i m t ñi m b t kỳ trong bán không gian ñàn h i, ñ ng nh t và ñ ng hư ng (hình ) theo các công th c: σz = 3P z 3 P = k. 2 5 2π R z σx = P 3x 2 z 1 − 2ν − 2π R 5 R(R + z) σy = P (1 − 2ν ) z3 − 1 R 2π R(R + z) τ xz = 3P xz 2 2π R 5 τ yz = 3P yz 2 2π R 5 () Các chuy n v thành ph n t i ñi m ñó ñư c xác ñ nh: u= P 1 + ν xz x . R 2 − (1 − 2ν ) R + z 2πR E v= P 1 +ν yz y . R 2 − (1 − 2ν ) R + z 2πR E ω= () P 1 +ν z 2 . 2 + 2 (1 − ν ) 2πR E R trong các công th c trên: P là l c tác d ng theo hư ng Oz, vuông góc v i m t ph ng ngang. x,y,z là to ñ c a ñi m ñang xét. R là kho ng cách t ñi m ñang xét t i chân c a l c tác d ng. σx , σy , σz , τxz , τyz là các thành ph n ng su t theo các tr c và m t tương .
