Bài viết trên cơ sở lấy chức năng nhận thức và phương thức, bút pháp xử lí chất liệu hiện thực nhằm đưa ra một số nhận xét về giá trị tư tưởng và thủ pháp nghệ thuật mà tác giả đã đề cập và thể hiện; từ đó, độc giả cảm nhận chất bi hài trong tác phẩm: đằng sau những trận cười hả hê là sự ngậm ngùi, chua xót cho số phận của những người nông dân mang khát vọng đổi đời. Đỗ Minh Tuấn đã đem đến cho người đọc những giá trị mới về nhận thức hiện thực và những hiệu quả thẩm mĩ mới cho thể loại tiểu thuyết đương đại. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 8(86) năm 2016 _ TIỂU THUYẾT THẦN THÁNH VÀ BƯƠM BƯỚM CỦA ĐỖ MINH TUẤN MAI TRƯƠNG HUY* TÓM TẮT Thần thánh và bươm bướm là một cuốn tiểu thuyết có lối viết mới lạ, táo bạo, độc đáo, bao quát một không gian rộng lớn của đất nước trong thời kì đổi mới, hội nhập. Bài viết trên cơ sở lấy chức năng nhận thức và phương thức, bút pháp xử lí chất liệu hiện thực nhằm đưa ra một số nhận xét về giá trị tư tưởng và thủ pháp nghệ thuật mà tác giả đã đề cập và thể hiện; từ đó, độc giả cảm nhận chất bi hài trong tác phẩm: đằng sau những trận cười hả hê là sự ngậm ngùi, chua xót cho số phận của những người nông dân mang khát vọng đổi đời. Đỗ Minh Tuấn đã đem đến cho người đọc những giá trị mới về nhận thức hiện thực và những hiệu quả thẩm mĩ mới cho thể loại tiểu thuyết đương đại. Từ khóa: tiểu thuyết, chức năng nhận thức, chất bi hài, đương đại. ABSTRACT The novel “Thần thánh và bươm bướm” (Gods and butterflies) by Do Minh Tuan “Thần thánh và bươm bướm” is a novel with a new, unique and special writing style covering a broad space of the country in the age of reforming and integration. Based on the cognitive and retrieval function approach and the authentic material style, the article discusses the thought and artistic values mentioned and demonstrated by the author; in light of which, the readers can comprehend the tragicomic nature of the work: behind laughters is the pity for the fate of farmers desiring a change of life. Do Minh Tuan has brought about new values of realistic perception and new artistic effects for contemporary novels. Keywords: novel, cognitive function, tragicomic nature, contemporary. 1. Tiểu thuyết là thể loại “máy cái” góp phần làm nên tầm vóc của một nền văn học. Có thể nhận thấy rằng, từ sau 1975, đặc biệt từ 1986 đến nay, tiểu thuyết Việt Nam có những chuyển biến hết sức lớn lao, không ngừng đổi mới, cách tân .