Bài giảng Động vật học - Chương 9 cung cấp kiến thức cơ bản về ngành dây sống – Chordata. Nội dung trình bày trong chương này gồm có: Khái quát chung về ngành đây sống, phân ngành sống đầu - Cephalochordata, phân ngành sống đuôi - Urochordata, phân ngành có xương sống – Vertebrata, các lớp động vật có xương sống,. . | Chương 9. Ngành dây sống – Chordata I Khái quát chung 1. Đặc điểm cơ bản → Có dây sống:hình que, dọc lưng, dưới ống TK, trên ống tiêu hóa, là trục chống đỡ của cơ thể; bậc thấp tồn tại suốt đời, bậc cao thay = cột xương sống Hệ thần kinh trung ương dạng ống nằm ở mặt lưng,xoang thần kinh trong lòng ống. Phần trước ống TK phình hình thành não bộ, phần sau là tủy sống. Có khe mang ở hai bên hầu thông với ngoài; tồn tại suốt đời ở những ĐV ở nước, ở cạn tồn tại ở g/đ phôi Có đuôi ở sau hậu môn 2. Phân loại * Chia 3 phân ngành: Phân ngành sống đầu – Cephalochordata; Phân ngành sống đuôi – Urochordata; Phân ngành có xương sống – Vertebrata Sơ đồ cấu tạo động vật dây sống ← II. Phân ngành sống đầu- Cephalochordata Đặc điểm chung: Số lượng loài ít, sống ở biển, ít vận động Mang đầy đủ đặc điểm của ngành (dây sống, ống TK, khe mang, đuôi) Nhiều đặc điểm nguyên thủy: + Dây sống tồn tại suốt đời, chưa hình thành não bộ, giác quan kém phát triển + Hầu có nhiều khe mang, bao mang bảo vệ thích nghi với đời sống vùi mình trong cát + Tính phân đốt thể hiện rõ ở hệ cơ, sinh dục, đơn thận + Hệ tuần hoàn kín, chưa có tim Cá lưỡng tiêm ← 2. Cá lưỡng tiêm- Branchiostoma belcheri Hình dạng: Hình thoi, dẹp bên, dài 3-7cm, phần trước lớn hơn phần sau, nhìn chung giống cá → Da: biểu bì (1 tầng t/b) và bì (mô liên kết đàn hồi) Hệ cơ: Phân đốt gồm 2 dãy khúc cơ ở 2 bên thân, giữa các tiết cơ có vách ngăn, tiết cơ bên phải và trái xen kẽ nên cá dễ dàng uốn thân. Bộ xương: Dây sống có bao lk nâng đỡ, chưa có hộp sọ, que “xương” nâng đỡ mang, vây và xúc tu Hệ thần kinh: ống thần kinh được bọc trong màng keo, phần trước hơi phình – não nguyên thủy, bên trong có xoang. Từ não nguyên thủy phát 2 đôi dây tk về phía trước có chức năng cảm giác, ống tk phát ra nhiều đôi dây tk tới 2 bên thân. Đám rối tk giao cảm phân bố ở thành ruột liên hệ với tủy Giác quan kém phát triển, t/b cảm giác phân bố nhiều ở miệng, xúc tu, mắt hesse nguyên thủy (1 t/b cảm giác AS và 1t/b sắc tố), nằm rải rác trên ống thần | Chương 9. Ngành dây sống – Chordata I Khái quát chung 1. Đặc điểm cơ bản → Có dây sống:hình que, dọc lưng, dưới ống TK, trên ống tiêu hóa, là trục chống đỡ của cơ thể; bậc thấp tồn tại suốt đời, bậc cao thay = cột xương sống Hệ thần kinh trung ương dạng ống nằm ở mặt lưng,xoang thần kinh trong lòng ống. Phần trước ống TK phình hình thành não bộ, phần sau là tủy sống. Có khe mang ở hai bên hầu thông với ngoài; tồn tại suốt đời ở những ĐV ở nước, ở cạn tồn tại ở g/đ phôi Có đuôi ở sau hậu môn 2. Phân loại * Chia 3 phân ngành: Phân ngành sống đầu – Cephalochordata; Phân ngành sống đuôi – Urochordata; Phân ngành có xương sống – Vertebrata Sơ đồ cấu tạo động vật dây sống ← II. Phân ngành sống đầu- Cephalochordata Đặc điểm chung: Số lượng loài ít, sống ở biển, ít vận động Mang đầy đủ đặc điểm của ngành (dây sống, ống TK, khe mang, đuôi) Nhiều đặc điểm nguyên thủy: + Dây sống tồn tại suốt đời, chưa hình thành não bộ, giác quan kém phát triển + Hầu có nhiều khe mang, bao mang bảo vệ thích .