Đề tài "Chăm sóc và phục hồi chức năng cho bệnh nhân viêm cột sống dính khớp" được thực hiện với những mục tiêu chính sau: Trình bày được đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân viêm cột sống dính khớp, đánh giá được hiệu quả chăm sóc và phục hồi chức năng cho người bệnh bị viêm cột sống dính khớp. | ĐẶT VẤN ĐỀ Viêm cột sống dính khớp (VCSDK) là một trong những bệnh viêm khớp mạn tính thƣờng gặp ở nƣớc ta[6]. Nguyên nhân bệnh chƣa rõ tuy nhiên có mối liên quan chặt chẽ với yếu tố HLA – B27, với tỷ lệ dƣơng tính 80 – 90% [4][10]. Bệnh thƣờng gặp ở nam giới chiếm 80 – 90%, trẻ tuổi (dƣới 30 tuổi chiếm 80%). Tỷ lệ này tại Việt Nam khoảng 20% tổng số bệnh nhân (BN) điều trị tại bệnh viện, khoảng 1,5% dân số ở ngƣời lớn. Bệnh thƣờng tiến triển kéo dài. Nếu bệnh nhân không đƣợc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ dấn đến những di chứng nặng nề về mặt chức năng vận động của khớp và cột sống, ảnh hƣởng đến khả năng lao động và sinh hoạt của ngƣời bệnh. VCSK cũng là một trong những nguyên nhân gây tàn phế nặng nề nhất cho ngƣời bệnh và là gánh nặng cho gia đình và cho xã hội. Chăm sóc ngƣời bệnh viêm cột sống dính khớp với mục đích hạn chế tối đa những tiến triển xấu của bệnh, là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Chuyên đề này mong muốn cung cấp những kiến thức cơ bản về chăm sóc và phục hồi cho ngƣời bệnh viêm cột sống dính khớp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả điều trị bệnh. 1 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN . GIẢI PHẪU CỘT SỐNG VÀ KHỚP THƢỜNG GẶP VCSDK . Giải phẫu cột sống Cột sống là cột trụ chính của cơ thể đi từ mặt dƣới xƣơng chẩm đến đỉnh xƣơng cụt. Cột sống gồm 33 -35 đốt sống chồng lên nhau, đƣợc chia thành 4 đoạn có một chiều cong và các đặc điểm riêng thích ứng với chức năng của đoạn đó. Từ trên xuống dƣới, đoạn cổ có 7 đốt, cong lồi ra trƣớc, đoạn ngực có 12 đốt – cong lồi ra sau, đoạn thắt lƣng có 5 đốt – cong lồi ra trƣớc, đoạn cùng có 5 đốt dính liền với nhau tạo thành Hình 1: Giải phẫu cột sống thắt lưng xƣơng cùng – cong lồi ra sau, đoạn cụt gồm 4 -6 đốt sống cuối cùng dính với nhau tạo thành xƣơng cụt. Chiều dài của toàn bộ cột sống xấp xỉ bằng 40% chiều cao cơ thể. phẫu các khớp thƣờng gặp trong VCSDK * Các khớp của cột sống: Ngoại trừ những khớp đặc biệt là khớp đội và khớp trụ, các khớp đốt sống thắt lƣng, ngực và cổ khác liên
