Chức năng của giới từ tiếng Việt (xét trên bình diện ngữ pháp và ngữ nghĩa) chỉ ra những điểm khác biệt giữa giới từ và liên từ, nhấn mạnh chức năng của giới từ trên cả hai bình diện ngữ pháp và ngữ nghĩa, trong đó đặc biệt khảo sát sự thể hiện đa dạng và linh hoạt của giới từ với tư cách là phương tiện đánh dấu các vai nghĩa trong nội dung sự tình mà câu biểu hiện. | Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP Nguyễn Hoàng Phương CHỨC NĂNG CỦA GIỚI TỪ TIẾNG VIỆT (XÉT TRÊN BÌNH DIỆN NGỮ PHÁP VÀ NGỮ NGHĨA) Nguyễn Hoàng Phương* TÓM TẮT Là một từ loại quan trọng và được thống nhất về quan điểm trong ngôn ngữ học đại cương, thế nhưng trong tiếng Việt, giới từ không có được vị trí đó. Cụ thể, giới từ thường không được phân biệt rạch ròi với liên từ mà hai từ loại này có xu hướng được gộp chung vào một đơn vị gọi là quan hệ từ. Bài viết này vì vậy, có mục đích chỉ ra những điểm khác biệt giữa giới từ và liên từ, nhấn mạnh chức năng của giới từ trên cả hai bình diện ngữ pháp và ngữ nghĩa, trong đó đặc biệt khảo sát sự thể hiện đa dạng và linh hoạt của giới từ với tư cách là phương tiện đánh dấu các vai nghĩa trong nội dung sự tình mà câu biểu hiện. ABSTRACT Functions of Vietnamese prepositions (on grammatical and semantic aspects) In general linguistics, there is a mutual agreement that prepositions are an important word class, but it is not true in Vietnamese. Concretely, prepositions are often not distinguished definitely from conjunctions and these two word classes tend to be combined into one unit called relational. This article is about pointing out differences between prepositions and conjunctions, emphasizing the functions of prepositions in both aspects of grammar and semantics; particularly, surveying the diverse and flexible forms of prepositions as a means to mark the roles of meaning of contents that sentences express. 1. Dẫn nhập Giới từ (preposition) là một vấn đề quan trọng trong ngôn ngữ học đại cương cũng như trong Việt ngữ học. Thế nhưng, nếu như trong ngôn ngữ học đại cương, vai trò và vị trí của giới từ đã được thống nhất từ lâu thì trong giới nghiên cứu tiếng Việt, tư cách và chức năng của nó vẫn đang còn là một vấn đề chưa đạt được sự đồng thuận. Sở dĩ có quan điểm cho rằng giới từ và liên từ (conjunction) không khác nhau và có thể nhập một chính là bởi thuần tuý xuất phát từ cách tiếp cận hình thức của ngữ pháp truyền thống:
