(BQ) Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 giáo trình trình bày các nội dung: Thuốc tác dụng lên thần kinh giao cảm và phó giao cảm, thuốc tim mạch, thuốc lợi tiểu, vitamin và một số dưỡng chất, thuốc kháng histamin H1 và thuốc ức chế giải phóng histamin. . | C hư ơ ng 10 THUỐC TÁC DỤNG LẺN THẨN KINH GIAO CẢM VÀ PHÓ GIAO CẢM MỤC TIÊU 1. Trình bày được đặc điểm tác dụng và phân loại các thuốc kiểu giao cảm và huỷ giao cảm. 2. Trình bày được đặc điểm tác dụng các thuốc kiểu phó giao cảm và huỷ phó giao cảm. 3. Trình bày được công thức cấu tạo, tên khoa học, điều c h ế (nếu có trong bài), tính chất lý hoá (hoặc đ ịn h tính, đ ịn h lượng) và công d ụ n g chính của các thuốc trong chương đã học Thuốc tác dụng kiểu giao cảm hay cưòng giao cảm (Sympathomim etic) có tác dụng kích thích các dây th ầ n kinh giao cảm. Đối với hệ tim mạch, chúng làm tăng hoạt động, làm tăng nhịp co bóp tim , làm co mạch, tăng h uyết áp. Chúng làm giảm co th ắ t cơ trơn, giãn cơ p h ế quản. T rên m ắt thuốc làm giàn đồng tử còn đối với các tuyến ngoại tiết th ì chúng làm giảm tiết dịch (làm đặc các dịch). Các ch ấ t có tác dụng kiểu phó giao cảm (P arasym pathom im etic) làm giảm hoạt động của hệ tim mạch, giãn mạch gây hạ hu y ết áp. C húng làm tă n g co bóp cơ trơn, co th ắ t cơ trơn, co đồng tử, làm tă n g tiết dịch của các tuyến ngoại tiết. Các ch ất tác dụng được lên các cơ q uan qua hệ th ầ n kinh giao cảm và phó giao cảm (th ần k in h thực vật) là nhò các th ụ th ể (các receptor) của chúng. Adrenalin (và noradrenalin) là những chất cưòng giao cảm điển hình. Các thuốc cường giao cảm khác tác dụng được là nhờ thụ thể của adrenalin (các thụ thể này được chia ra làm nhiều loại như thụ thể a, thụ thể 3 .). Thuốc cường phó giao cảm tác dụng lên các thụ thể của acetylcholin, phân biệt thuốc tác dụng lên hệ M (như muscarin) hay h ệ N (giống như nicotin). Chất gây cản trỏ tác dụng của adrenalin, là thuốc huỷ giao cảm (hay chẹn giao cảm); còn thuấ: gây cản trở tác dụng của acetylcholin là thuốc huỷ phó giáo cảm (hay chẹn phó giao cảm). Do đó có thể chia làm 4 nhóm: 139 - Thuốc tác dụng kiểu giao cảm. - Thur-C tá c d ụ n g huỷ g iao cảm . - Thuòc tác dụng kiểu phó giao cảm. Thuốc tác dụng huỷ phó giao cảm. 1. THUỐC TÁC DỤNG KIÊU GIAO CẢM Về
