Bài viết "Ngôn ngữ nghệ thuật trong tiểu thuyết của Thuận" trình bày về các nội dung: Từ quan niệm về sáng tạo nghệ thuật đến ngôn từ trong tiểu thuyết của Thuận, tỉnh lược ngữ dụng - một thủ pháp xây dựng hình tượng nhân vật, Ngôn ngữ - một phương tiện kiến tạo nhịp điệu, Tính đa thanh trong ngôn ngữ trần thuật. . | Ngôn ngữ nghệ thuật trong tiểu thuyết của Thuận VŨ THỊ HẠNH, NGUYỄN THỊ DIỆU LINH Thái Nguyên Văn học là nghệ thuật ngôn từ. 1. Từ quan niệm về sáng tạo nghệ thuật Trong quá trình sáng tạo, mỗi nhà văn có đến ngôn từ trong tiểu thuyết của Thuận những cách xử lý ngôn từ riêng. Vì thế, ngôn từ trong tác phẩm văn học trở thành sản phẩm sáng tạo độc đáo của mỗi nhà văn, góp phần thể hiện cá tính sáng tạo, phong cách, tài năng nghệ thuật. Với quan niệm “Tiếng Việt thừa hiện đại và tinh tế để sáng tạo”, Thuận hiện diện trƣớc hết nhƣ một nhà ngôn ngữ học. Mỗi tiểu thuyết là một hành trình thử nghiệm của nhiều lối viết mới mà tất cả đều khởi nguồn từ cuộc phiêu lƣu của ngôn từ. Bằng sự am hiểu tƣờng tận về ngôn ngữ, Thuận đã biến ngôn ngữ trở thành một phƣơng tiện quan trọng nhằm thực hiện những tham vọng cách tân nghệ thuật. Trong bài viết, ngƣời viết xuất phát từ quan niệm về sự sáng tạo nghệ thuật của nhà văn để chỉ ra những đặc điểm cơ bản về ngôn từ trong tiểu thuyết của Thuận: sự tăng cƣờng yếu tố tỉnh lƣợc ngữ dụng; hiện tƣợng lai tạp Thuận quan niệm “văn chƣơng là một trò chơi” và theo đó, tiểu thuyết là một trò chơi văn bản. Nhà văn sáng tạo ra tiểu thuyết nhƣng thông qua ngôn từ, ngƣời đọc sẽ thực hiện vai trò đồng sáng tạo. Thuận khẳng định: “tác giả rất cần đến sự tham gia của độc giả”. Vì thế, “Nếu trong hàng triệu ngƣời đọc thông tiếng Việt mà có đƣợc một ít độc giả cho mình thì cũng là điều may” [3]. “Độc giả cho mình” theo cách nói của Thuận – thực chất bao hàm sự thách thức, kén chọn và yêu cầu. “Độc giả ngày nay đã thay đổi nhiều. Tôi nghĩ họ “lớn lên” nhiều Rất nhiều nhà văn nghĩ hộ độc giả từ A đến Z. Tôi thì không dọn một bữa cỗ ăn sẵn nhƣ thế.” [1]. Với quan niệm văn chƣơng nhƣ vậy, ngôn ngữ trong tiểu thuyết của Thuận thực chất là một sự thách thức đối với độc giả. ngôn ngữ, tính đa thanh trong ngôn ngữ Để thách thức độc giả, Thuận đã trần thuật Đặc biệt, với Thuận, ngôn ngữ pha trộn, lai tạp nhiều ngôn ngữ khác nhau còn là phƣơng tiện
