Luận án "Nghiên cứu thành ngữ chỉ quan hệ xã hội trong tiếng Việt và tiếng Anh từ góc độ ngôn ngữ học Tri nhận" làm sáng tỏ đặc điểm ngữ nghĩa, cơ sở tri nhận và đặc trưng văn hóa; đồng thời chỉ ra những nét tương đồng và dị biệt của ẩn dụ ý niệm về quan hệ xã hội trong thành ngữ tiếng Việt và tiếng Anh từ góc độ ngôn ngữ học Tri nhận. . | BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH NGUYỄN THỊ KIM ANH NGHI N CỨU TH NH NG CH QUAN H TRONG TI NG VI T V TI NG ANH TỪ G C Đ NG N NG HỌC TRI NH N Chuyên ngành: Ngôn ngữ Việt Nam Mã số: 62 22 01 02 TÓM TẮT LU N ÁN TI N SĨ NG NGH AN - 2016 VĂN H I 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài . Quan hệ xã hội (QHXH) là vấn đề nhận được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu bởi giá trị nhân văn và giá trị khoa học chứa đựng trong đó. Tình bạn, tình yêu, hôn nhân được coi là những mối quan hệ cơ bản nhất, sâu rộng nhất, có tính chi phối cao nhất trong đời sống xã hội của con người [134, ]. Nghiên cứu vấn đề QHXH biểu hiện qua ngôn ngữ hy vọng sẽ đóng góp vào việc hiểu và lý giải sâu sắc hơn các mối QHXH cơ bản của con người. . Thành ngữ là kiểu loại đơn vị từ vựng của mỗi ngôn ngữ. Được xem là phương tiện giúp con người thể hiện sự nhận thức, hành vi và cả quá trình biến đổi tâm - sinh lý - xã hội một cách hình ảnh, hàm ẩn, và cô đọng, thành ngữ là “một kho báu lưu giữ những trầm tích văn hóa đặc sắc và phong phú của dân tộc” [12, ]. Thành ngữ giúp hiện thực hóa bức tranh văn hóa dân tộc của người bản ngữ thể hiện qua quá trình ý niệm các mối QHXH. Sự phong phú về ngữ nghĩa của thành ngữ chỉ QHXH là một trong những lý do khiến chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đơn vị này cho luận án. . Là một bộ phận của Khoa học tri nhận, Ngôn ngữ học tri nhận (NNH tri nhận) tập trung nghiên cứu ngôn ngữ tự nhiên của con người như là phương tiện tổ chức, xử lý và chuyển tải thông tin. Cho đến nay, mặc dù đã có một số nghiên cứu tập trung xem xét thành ngữ theo hướng tiếp cận tri nhận luận, nhưng trên thực tế, việc khảo sát ngữ nghĩa và đặc trưng văn hóa của thành ngữ chỉ các mối QHXH chưa được nhiều người quan tâm. Đặc biệt, chưa có tác giả nào đi sâu nghiên cứu thành ngữ chỉ QHXH trong tiếng Việt và tiếng Anh từ góc độ NNH Tri nhận. Đó cũng là một lý do khiến chúng tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu của luận án. . Một trong rất nhiều ứng dụng của NNH tri nhận về ẩn dụ