Nghiên cứu xây dựng mô hình địa cơ dự báo hiện tượng phá hủy, dịch chuyển và biến dạng trong khai thác than vùng Quảng Ninh tổng hợp giới thiệu một số mô hình giải tích và các kết quả nghiên cứu sử dụng các công cụ số. Các kết quả nhận được từ các mô hình số cho thấy rõ tính ưu việt của các phương pháp số. | T¹p chÝ KHKT Má - §Þa chÊt, sè 43, 7-2013, NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG MÔ HÌNH ĐỊA CƠ DỰ BÁO HIỆN TƯỢNG PHÁ HỦY, DỊCH CHUYỂN VÀ BIẾN DẠNG TRONG KHAI THÁC THAN VÙNG QUẢNG NINH NGUYỄN QUANG PHÍCH, PHẠM VĂN CHUNG Trường Đại học Mỏ - Địa chất Tóm tắt: Cho đến nay, dự báo vùng phá hủy và lún sụt, một loại tai biến địa chất phổ biến trong khai thác hầm lò, được triển khai theo hai cách là thực nghiệm và khảo sát hiện tượng. Các lý thuyết mang tính thực nghiệm dựa trên cơ ở quan trắc và các kinh nghiệm từ nghiên cứu phá hủy và lún sụt tại hiện trường. Một số mô hình thực nghiệm hay giải tích được kiểm chứng là đủ tin cậy để dự báo phá hủy và lún sụt, chí ít là cho một vùng xác định. Nhiều mô hình được áp dụng có hiệu quả tại các nước khác nhau, đặc biệt là ở châu Âu. Khảo sát hiện tượng dựa theo các nguyên tắc của mô hình vật liệu tương đương với các địa tầng phá hủy và lún sụt được miêu tả toán học là các vật liệu lý tưởng, tuân theo các định luật của cơ học môi trường liên tục. Nhưng phương pháp mô hình hóa bằng vật liệu tương đương đến nay có ít hiệu quả, cơ bản là do khó miêu tả được các đặc điểm địa chất phức tạp của địa tầng, đòi hỏi chi phí và thời gian. Bái viết tổng hợp giới thiệu một số mô hình giải tích và các kết quả nghiên cứu sử dụng các công cụ số. Các kết quả nhận được từ các mô hình số cho thấy rõ tính ưu việt của các phương pháp số. 1. Đặt vấn đề Tiếp tục khai thác than, khoảng không gian Khai thác than làm hình thành trong lòng ngầm mở rộng, cụ thể là chiều dài khai thác L đất các khoảng trống ngầm. Do vậy khối đất đá càng lớn, sẽ dẫn đến hiện tượng dịch chuyển và phía trên có thể bị phá huỷ, bị dịch chuyển biến dạng dần các lớp đất đá phía trên vòm phá xuống phía dưới. Quá trình phá hủy, dịch huỷ ở dạng uốn và tách lớp (hình 2). chuyển và biến dạng đất đá này cũng còn được gọi là hiện tượng phá hủy, sụt lún đất đá, một dạng tai biến địa chất phổ biến trong khai thác hầm lò. Quá trình này phát triển và diễn biến Các lớp đá Vùng phá cùng với tiến .
