Bài viết trình bày nghiên cứu sử dụng biến đổi wavelet liên tục (CWT – Continuous Wavelet Transform) và kỹ thuật phân tích biên đa tỉ lệ với các hàm wavelet được chọn thích hợp với hình dạng của tín hiệu ra đa xuyên đất để xác định các dị vật trong địa chất tầng nông. Độ chính xác của phương pháp được kiểm nghiệm trên các mô hình lý thuyết trước khi áp dụng vào thực tế. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 19, SOÁ T2- 2016 Phép biến đổi wavelet liên tục trong xử lý tài liệu thăm dò điện từ tần số cao Dương Quốc Chánh Tín Dương Hiếu Đẩu Trường Đại học Cần Thơ Nguyễn Thành Vấn Nguyễn Văn Thuận Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM (Bài nhận ngày 22 tháng 06 năm 2015, nhận đăng ngày 14 tháng 04 năm 2016) TÓM TẮT Ra đa xuyên đất là phương pháp thăm dò điện từ tần số cao (10 đến 3000 MHz) đã và đang phát triển rất nhanh trong những thập niên gần đây, là phương tiện hữu ích để phát hiện các dị vật dưới mặt đất với nhiều ưu điểm: không phá hủy cấu trúc, tốc độ thu nhận dữ liệu nhanh, độ phân giải tín hiệu và độ tin cậy cao trong xử lý. Với các ưu điểm đó, ra đa xuyên đất được sử dụng rộng rãi để nghiên cứu cấu trúc tầng nông như: dự báo sạt lở, sụt lún, vẽ bản đồ công trình ngầm đô thị, giao thông, xây dựng, khảo cổ và nhiều lĩnh vực kỹ thuật khác, Việc xử lý dữ liệu ra đa xuyên đất đã trở thành một yêu cầu đa dạng và cấp bách. Hiện nay, biến đổi wavelet là một trong những công cụ hiện đại và hiệu quả trong việc xử lý tín hiệu, xử lý ảnh, đồ họa, nén dữ liệu [1], phân tích tài liệu thăm dò từ, trọng lực, điện từ, Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng biến đổi wavelet liên tục (CWT – Continuous Wavelet Transform) và kỹ thuật phân tích biên đa tỉ lệ với các hàm wavelet được chọn thích hợp với hình dạng của tín hiệu ra đa xuyên đất để xác định các dị vật trong địa chất tầng nông. Độ chính xác của phương pháp được kiểm nghiệm trên các mô hình lý thuyết trước khi áp dụng vào thực tế. Kết quả phân tích cho thấy phương pháp được đề xuất là khả thi và độ chính xác đáng tin cậy để xác định kích thước và vị trí các dị vật. Từ khóa: thăm dò điện từ, Ra đa xuyên đất, phép biến đổi wavelet liên tục, xác định vị trí và kích thước dị vật MỞ ĐẦU Quá trình xử lý và phân tích số liệu ra đa xuyên đất (GPR – Ground Penetrating Radar) tốn rất nhiều thời gian vì trải qua nhiều công đoạn như: định dạng số liệu, hiệu chỉnh địa hình, .
