Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu lâm sàng và hình ảnh siêu âm Doppler động mạch cảnh ngoài sọ ở bệnh nhân nhồi máu não trên lều giai đoạn cấp có đái tháo đường

Luận án hướng đến các mục tiêu nghiên cứu: mô tả đặc điểm lâm sàng và hình ảnh vữa xơ động mạch cảnh đoạn ngoài sọ bằng siêu âm Doppler ở bệnh nhân nhồi máu não giai đoạn cấp có đái tháo đường, đánh giá mối liên quan giữa lâm sàng, hình ảnh siêu âm động mạch cảnh ngoài sọ và một số yếu tố nguy cơ ở bệnh nhân nhồi máu não giai đoạn cấp có đái tháo đường. . | Hội chứng chuyển hóa liên quan mật thiết với đề kháng insulin, rất nhiều nghiên cứu cho thấy đề kháng insulin là yếu tố nguy cơ gây vữa xơ mạch máu lớn. Rajala U. và cộng sự nghiên cứu liên quan giữa tình trạng vữa xơ động mạch cảnh với hội chứng kháng insulin, kết quả cho thấy có mối tương quan giữa độ dày lớp áo trong động mạch cảnh chung và tình trạng kháng insulin thông qua chỉ số QUICKI [104]. Cơ chế gây vữa xơ mạch của đề kháng insulin được giải thích thông qua cơ chế tác động gián tiếp và trực tiếp. Tác dụng gián tiếp của đề kháng insulin lên vữa xơ mạch thông qua rối loạn lipid máu, tăng huyết áp. Tác động trực tiếp do ảnh hưởng cả hai con đường tiền vữa xơ và chống vữa xơ như trong các tế bào, đặc biệt là các tế bào nội mô mạch máu. Các quá trình truyền tín hiệu của insulin trong các tế bào mạch máu quy định về tăng trưởng tế bào, biểu hiện gien, tổng hợp protein và tổng hợp glycogen. Tín hiệu insulin thông qua phosphatidylinositol 3 kinase (PI3K) liên quan với tác động chống tăng trưởng và chống huyết khối với giảm biểu hiện phân tử bám dính như MCP - 1, VCAM -1 và phân tử dính bào 1 (ICAM - 1). Trong khi đó hoạt hóa con đường Ras-mitogen-activated protein kinase (MAPK) có tác động ngược lại là tăng sinh, gây vữa xơ. Sự đề kháng insulin được cho là ảnh hưởng âm tính đối với tác dụng chống tăng trưởng của insulin (con đường PI3K), trong khi các đường dẫn tín hiệu dẫn đến sự tăng trưởng (MAPK) của tế bào vẫn còn nguyên vẹn. Từ đó dẫn tới oxide nitric (NO) sản xuất được trung gian qua đường truyền tín hiệu PI3K bị suy yếu trong đề kháng insulin. NO đã được chứng minh là làm giảm quá trình oxy- hóa LDL và giảm quá trình tăng sinh tế bào cơ trơn mạch máu [108].