Tranh thờ là một phần không thể thiếu trong các lễ cúng của đồng bào dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc. Ngoài giá trị mỹ thuật, tranh thờ chứa đựng giá trị tôn giáo. Bài viết giới thiệu về tôn giáo qua tranh thờ của người Sán Chỉ ở huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn. | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 8 – 2014 123 PHẠM ANH TUẤN* TÔN GIÁO QUA TRANH THỜ CỦA NGƯỜI SÁN CHỈ Ở HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN Tóm tắt: Tranh thờ là một phần không thể thiếu trong các lễ cúng của đồng bào dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc. Ngoài giá trị mỹ thuật, tranh thờ chứa đựng giá trị tôn giáo. Bài viết giới thiệu về tôn giáo qua tranh thờ của người Sán Chỉ ở huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn. Từ khóa: Người Sán Chỉ, tôn giáo, tranh thờ, Lạng Sơn. 1. Vài nét về người Sán Chỉ ở huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn Lộc Bình là huyện miền núi nằm ở phía Đông Nam của tỉnh Lạng Sơn, có diện tích: 986,52 km2, có 31,69 km đường biên giới với Trung Quốc; có 27 xã và hai thị trấn; dân số là người, gồm các tộc người Tày, Nùng, Kinh, Sán Chỉ, Dao, Hoa Hiện nay, ở huyện Lộc Bình, người Sán Chỉ sinh sống tại 12 thôn thuộc các xã Nhượng Bạn, Minh Phát và Quan Bản, với 594 hộ, người, chủ yếu sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp kết hợp với chăn nuôi. Gia đình người Sán Chỉ đa phần là gia đình nhỏ phụ quyền. Người Sán Chỉ sinh sống theo đơn vị cư trú thôn bản. Mỗi thôn bản có một hay nhiều dòng họ; một trưởng bản giám sát, đôn đốc mọi việc làm ăn, sinh hoạt, phong tục, nghi lễ, an ninh, trật tự trên địa bàn. Người Sán Chỉ thường làm nhà bên sườn đồi, nơi có dòng suối nhỏ chảy qua. Trước đây, nhà của người Sán Chỉ là nhà sàn, nhưng khoảng vài chục năm trở lại đây do sự thay đổi môi trường và ảnh hưởng từ các tộc người láng giềng, nên đồng bào đã chuyển sang ở nhà trình tường. Về tôn giáo, người Sán Chỉ quan niệm vạn vật hữu linh do cuộc sống của họ gắn với hình thức sản xuất và săn bắn ở vùng đồi núi cao. Đối với đồng bào, rừng rậm, sông suối, cây cối, muông thú đều ẩn chứa những điều thần bí. Ngoài ra, đồng bào tin rằng, trong cuộc sống còn có nhiều * ThS., Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ, Lạng Sơn. 124 Nghiên cứu Tôn giáo. Số 8 - 2014 loại ma quỷ. Nếu bị ma dữ làm hại sẽ gây ra ốm đau, bệnh tật cho con người, vật nuôi và mùa màng. Đó là lý do dẫn đến sự tồn tại của .
